Sophokles, MÖ 490'larda Atina civarındaki Kolonos köyünde doğar. Tahminen MÖ 406 yılında da ölür. Zengin bir ailenin çocuğu olan sanatçı çok iyi bir eğitim alır. Devletin önemli kademelerinde görev yapar. 100'den fazla tiyatro oyunu yazar.
Sophokles'in yazdığı ürünlerin tümü yazarlık hayatının son 40 yılına ait yazılar oluşturur. Yani 48 yaşından sonra kaleme aldığı yazılardır. Her alanda başarılı bir sanatçı olan Sophokles'in bilinen 123 eserinden sadece 7'si günümüze ulaşabilmiştir. Katıldığı yarışmalarda önemli başarılara imza atar.
Antik Yunan'ın Eshilos ve Euripides'le beraber üç büyük tragedya yazarlarından biri olan Sophokles, ilkin Aiskhylos'u taklit eder sonrasında yeni arayışlara yönelir. Tiyatrolarında ağırlıklı olarak Yunan mitolojisinden beslenir.
Üç birlik kuralına uygun eserler kaleme alıp tragedyalarında gerçeği değil ideali, olması gerekeni esas alır. Oyunlarında insanlar, sürekli olarak tanrılarla ve alın yazılarıyla hareket ederler. Sonunda yenilen insanlar olur. Ayrıca Troya'da geçen savaş onun için oldukça önemlidir.
Sophokles'in oyunlarında dramatik karakterler ön plana çıkar. Olaylar, hep bir karakter etrafında döner. Yaşadığı çevreden ve toplumdan dışlanmış soyutlanmış yalnız karakterleri işler.
Oldukça sofistike bir yazar olan Sophokles'in etkileri günümüze kadar devam etmiştir. Olayları tanrı katından insana indirgeyen Sophokles'in, trajedilerinde toplumun baskısı altında yer alan birey çoğunlukla konu edinilir. Lanetlenmiş aileler soyunu, eski mitosları üç birlik kuralına uygun bir şekilde işler.
Oyunlarında günlük dilde kullanılan kelimelere
ağırlık verir. Lirik unsurların yer aldığı bölümlerin mecaz bakımından oldukça
zengin oldukları görülür.
Eserleri
Aias: Sahip olduğu en eski oyun olduğu tahmin edilir. Aias'ta Troya savaşında Akha komutanlarından Aias'ın başına gelen bir olay anlatılır. Aias, menfaatini gözetmeden savaşan bir kahramandır.
Antigone: Sophokles'in Aias'tan hemen sonra yazdığı bir oyunudur. Konusunu Thebai mitinden almıştır.
Kral Oidipus: Thebai üçlemesinin ilkini oluşturur. Oyunda Thebai halkının içinde bulunduğu veba salgını ve kişilerin başından geçen trajik olaylar anlatılır.
Elektra: Kral Oidipus'tan sonraki oyundur. Elektra, kan davasının adeta bir simgesi olup pek çok esere konu olan bir yazgı niteliğindedir.
Trakhis Kadınları: Oyunları arasında en zayıf olanıdır. Herakles'in ölümünü konu edinir.
Philoktetes: Psiloktetes'in başından geçen olayları içerir. Philoktetes'in Troya savaşında ayağının yılan ısırması sonunda meydana gelen olumsuz durum burada dile getirilir.
Oidipus Kolonos'ta: Sophokles'in ölümünden sonra ödül alan önemli bir oyunudur. Thebai üçlemesinin de ikinci oyunudur.
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder