SOPHOKLES
Sophokles, İÖ 490'larda Atina
civarındaki Kolonos köyünde doğar. Tahminen İÖ 406 yılında da ölmüştür. Zengin
bir ailenin çocuğu olan sanatçı çok iyi bir eğitim alır. Devletin önemli
kademelerinde görev yapar. 100'den fazla tiyatro oyunu yazar. Sophokles'in
yazdığı ürünlerin tümü yazarlık hayatının son 40 yılına ait yazılardır. Yani 48
yaşından sonra kaleme aldığı yazılardır. Her alanda
başarılı bir sanatçı olan Sophokles'in bilinen 123 eserinden sadece 7'si
günümüze ulaşabilmiştir. Katıldığı yarışmalarda önemli başarılara imza
atar.
Antik Yunan'ın Eshilos ve
Euripides'le beraber üç büyük tragedya yazarlarından biri olan Sophokles, ilkin
Aiskhylos'u taklit eder sonrasında yeni arayışlara yönelir. Tiyatrolarında ağırlıklı
olarak Yunan mitolojisinden beslenir. Üç birlik kuralına uygun eserler kaleme
alıp tragedyalarında gerçeği değil, ideali, olması gerekeni esas alır. Oyunlarında sürekli
olarak insanlar, tanrılarla ve alın yazılarıyla hareket ederler. Sonunda yenilen insanlar olur. Ayrıca Troya'da geçen savaş onun için
oldukça önemlidir.
Sophokles'in
oyunlarında dramatik karakterler ön plana çıkar. Olaylar, hep bir karakter
etrafında döner. Yaşadığı çevre ve toplumdan dışlanmış, soyutlanmış yalnız
karakterleri işler.
Oldukça sofistike bir
yazar olan Sophokles'in etkileri günümüze kadar devam etmiştir. Olayları tanrı
katından insana indirgeyen Sophokles'in, trajedilerinde toplumun baskısı
altında yer alan birey çoğunlukla konu edinilir. Lanetlenmiş aileler soyunu, eski
mitosları üç birlik kuralına uygun bir şekilde işler.
Oyunlarında günlük
dilde kullanılan kelimelere ağırlık verir. Lirik unsurların yer aldığı
kısımlar mecaz bakımından oldukça zengindir.
Eserleri
Aias: Sahip olduğu en eski oyun olduğu
tahmin edilir. Aias'ta Troya savaşında Akha komutanlarından Aias'ın başına gelen
bir olay anlatılır. Aias, menfaatini gözetmeden savaşan bir kahramandır.
Antigone: Sophokles'in Aias'tan hemen sonra yazdığı bir oyunudur.
Konusunu Thebai mitinden almıştır.
Kral Oidipus: Thebai üçlemesinin ilkini oluşturur. Oyunda Thebai halkının içinde bulunduğu veba
salgını ve kişilerin başından geçen trajik olaylar anlatılır.
Elektra: Kral Oidipus'tan sonraki oyundur. Elektra, kan davasının
adeta bir simgesi olup pek çok esere konu olan bir yazgı niteliğindedir.
Trakhis Kadınları: Oyunları arasında en zayıf olanıdır.
Herakles'in ölümünü konu edinir.
Philoktetes: Psiloktetes'in başından geçen olayları içerir. Philoktetes'in
Troya savaşında ayağının yılan ısırması sonucunda oluşan olumsuzluk burada dile
getirilir.
Oidipus Kolonos'ta: Sophokles'in ölümünden sonra ödül alan
önemli bir oyunudur. Thebai üçlemesinin de ikinci oyunudur.
Ayrıca bakınız
Eski Yunan Edebiyatı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder