HATAYİ (ŞAH İSMAİL)
(1487-1524)
Hatayi, Türk soyundan olup 1487'de İran Erdebil'de dünyaya gelir. 16. yüzyılda
yaşamış Safevi hükümdarı Şah İsmail'dir. Hatayi, Şah İsmail'in şiirdeki
mahlasıdır. Hatayi (Şah İsmail), Şiilik mezhebinin kurucusu olarak da bilinir.
Şair kimliği ile ön plana çıkan Hatayi, döneminde mevcut şiir türlerinin
tümüyle eserler kaleme almıştır. Halk dili ve milli nazım şekilleri ile
söylemiş olduğu şiirleri özellikle Alevi Türkmenlerce çok rağbet görmüş,
yüzyıllarca okunmuştur.
Şiirlerinde hem aruz hem de heceyle şiirler yazmış özellikle
heceyle yazdığı şiirler Anadolu'daki tasavvuf edebiyatını büyük ölçüde
etkilemiştir. Bu şiirlerinde Yunus Emre'nin etkisi görülür. Eserlerinde Nesimi'nin de yer
yer etkilerine rastlanır. Eserlerinin dili Azeri Türkçesidir. Hatayi'nin Azeri
şivesiyle yazdığı "nefes" ve "deme"leri Anadolu'da çok
sevilmiştir. Şiirlerinde propaganda üslubu hâkimdir.
Hatayi'nin hece ve aruzla yazdığı eseri olan Divan'ı oldukça önemlidir.
Aruzla ve Farsça ile yazılmış şiirleri bulunan Hatayi, (Şah İsmail) 1524'te İran'ın Tebriz şehrinde vefat etmiştir.
Aruzla ve Farsça ile yazılmış şiirleri bulunan Hatayi, (Şah İsmail) 1524'te İran'ın Tebriz şehrinde vefat etmiştir.
Hatayi'nin (Şah İsmail) Eserleri
Hatayî Divanı: Şah İsmail'in en önemli eseridir. Hatayi bu eserde, Şiilik
hakkındaki görüşlerini oldukça özlü ve etkileyici bir şekilde dile getirir.
Farklı nazım şekillerinin yer aldığı divanında propaganda dili ağır
basmaktadır.
Dehname: Hatayi'nin mesnevi tarzında kaleme aldığı eseridir.
Eser, aruz vezniyle kaleme alınmıştır.
Nasihatname: Hatayi'nin dini görüşlerini yansıtır. Eser, nasihat
ağırlıklı olup mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır.
Ayrıca bakınız
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Temsilcileri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder