Edebiyat Okulu: 12. Sınıflar Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Birinci Dönem Birinci Yazılı Soruları Klasik Kazanımlara Uygun Yeni Sistem Cevap Anahtarlı

Adı-soyadı:

Sınıf:

No:

12. Sınıflar Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Dönem I. Yazılı Sınav Soruları (Yeni Sisteme Göre)

S.1. Hikâye türünün ortaya çıkışını ve tarihsel dönemle ilişkisini açıklayınız. (20 Puan) (Kazanım: A.2.2. Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönem ile ilişkisini belirler.)

S.2. Aşağıda verilen cümlelerdeki altı çizili sözcükleri anlamları bakımından inceleyiniz. (Gerçek/Mecaz/Terim/Yan/) (5+5+5+5+5=25 Puan) (Kazanım: A.2.16. Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.)

a. Ağır her bir söz, kalbe saplanan bir ok gibidir.

b. Sarı Naciye oyunu, üç perdeden oluşan bir oyundur.

c. Köprünün ayağı selden kırılınca yol geçici olarak trafiğe kapatıldı.

d. Dağın sırtına nefes nefese tırmandılar.

E. Tarlalarını bu yıl da nadasa bırakacaklardı.

S.3. Aşağıdaki parçada verilen dizeler ve açıklamalarla edebiyatın hangi bilim dalıyla olan ilişkisi vurgulanmak istenmiştir? Sadece ismini yazınız. (15 Puan) (Kazanım: Edebiyat ile psikoloji ve psikiyatri arasındaki ilişkiyi kavrar.)

Halk edebiyatımız, insanın çeşitli ruh hâllerini dile getiren zengin şiirlerle doludur.

“Ellerin mektubu gelmiş okunur,

Benim yüreğime hançer sokulur.”

“Bu ellerin taşı hiç bana değmez,

İlle dostun gülü yaralar beni.”

Bu konuyla ilgili daha pek çok örnek sıralanabilir.“Anasının bir tanesini hor görmesinler.” gibi basit görünen bir dize bile, yabancı yere gelin gidecek bir genç kızın kaygılı hâlini ne güzel dile getirmektedir.

S.4. Aşağıdaki parçada hangi anlatım tekniği (biçimi) ağır basmaktadır. İsmini yazıp bu anlatım tekniği ile ilgili iki özellik yazınız. (10+5+5=20 Puan) (Kazanım: A.2.9. Metindeki anlatım biçimleri ve tekniklerinin işlevlerini belirler.)

Bir sonbahar akşamı karanlıkta bir ses duyulur. Ali, o sesi merak edip hemen dışarıya fırlamak istedi. Yaşlı babası Ali'nin bu karanlıkta dışarıya çıkmasına kesinlikle karşıydı. Neyse ki Ali buna aldırış etmeyip bir anda kendini dışarıda buldu. Sesin geldiği tarafa yol almaya başladı. Bir o yana bir bu yana bakıp yürürken aynı sesi bir kez daha duydu. Gideceği yere adımlarını sıklaştırdı. Ali'de müthiş bir merak ve korku oluştu. Tam sesin geldiği düşündüğü yere vardığını düşündüğünde o ses bir daha yankılandı. Artık yürüyecek takatı kalmayan Ali geri döndü. Binbir pişmanlıkla tekrar eve gitti.

S.5. Aşağıdaki eserlerin kimlere ait olduklarını yazınız. (10+10=20 Puan) (Kazanım: A.2.15. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.)

Kamus-ı Türki

Divanü Lügâti’t-Türk

Başarılar dileriz.

CEVAP ANAHTARI

C.1. Türk Edebiyatında Tanzimat Dönemi'ne kadar hikâye türünün yerini destanlar, efsaneler, halk hikâyeleri tutmaktaydı. Modern anlamda hikâye Tanzimat Dönemi'nde ortaya çıkmıştır. Bu dönemde Avrupa'ya giden sanatçılar orada öğrendikleri hikâye türünü önce çevirilerle okura tanıtmışlardır. Çeviri ile başlayan bu süreç taklitler ile devam ederek günümüze kadar devam etmiştir. (20 puan)

C.2. a. Ağır her bir söz, kalbe saplanan bir ok gibidir. (mecaz anlam) (5 Puan)

b. Sarı Naciye oyunu, üç perdeden oluşan bir oyundur. (terim anlam) (5 Puan)

c. Köprünün ayağı selden kırılınca yol geçici olarak trafiğe kapatıldı. (yan anlam) (5 Puan)

d. Dağın sırtına nefes nefese tırmandılar. (yan anlam) (5 Puan)

e. Tarlalarını bu yıl da nadasa bırakacaklardı. (terim anlam) (5 Puan)

C.3. Edebiyat-psikoloji ilişkisi. (15 puan)

C.4. Öyküleme (öyküleyici) (10 puan)

Özellikleri: Öyküleyici anlatım, olay anlatımına dayanır. (5 Puan)

Öyküleyici anlatımda varlıklar hareket halinde verilir. (5 Puan)

C.5. Kamus-ı Türkî: Şemseddin Sami (10 puan)

Divanü Lügâti’t-Türk: Kaşgarlı Mahmut (10 puan)

Ayrıca bakınız