SES BİLGİSİ TEST 2
1. Türkçenin ses bilgisi özellikleri ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkçe sözcüklerin sonuna gelen p, ç, t, k ünsüzleri iki ünlü
arasında kalınca yumuşar.
B) Türkçe
sözcüklerin sonlarında belirli bazı çift ünsüzler yer alır.
C) Küçük ünlü
uyumuna uymayan sözcükler Türkçe değildir.
D) Q, x, w
harfleri Türkiye Türkçesinde yer alır ve kullanımları oldukça yaygındır.
E) Türkçe
kökenli sözcüklerde birincil uzun ünlü bulunmaz. İçinde birincil uzun ünlü yer alan bütün sözcükler yabancı kökenlidir.
2. Bazı sözcükler türediklerinde bu sözcüklerde ünlü
düşmesi (hece düşmesi) meydana gelir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bunun örneği yoktur?
A)
Olayın aslını öğrenmeden bir sonuca varmamak gerekir.
B)
Listede adını bulamayınca bir hayli içerledi.
C)
Güzel bir güne başlamanın yolu iyi bir uykudan geçer.
D) Kaleciden
sıyrıldıktan sonra kaleye gol atmaya bayılırdı.
E)
Hayat, sonbahardaki sararmış yapraklardan sonra yeniden
başlar.
3. Aşağıdaki cümlelerin
hangisinde "kaynaştırma ünsüzü" kullanılmamıştır?
A)
Senin babana bir şeyler söylemek istiyordu.
B) İyi bir okuyucu
her zaman özgünlük arar okuduklarında.
C) Maçı izleyişi
bir hayli ilginçti.
D) Evinin girişindeki bahçenin gülleri al aldı.
E) İşe erken başlayan kişiler çabuk yol alır.
4. Aşağıdaki cümlelerin
hangisinde ünlü daralmasına uğrayan bir sözcük yoktur?
A) Peşinden koştuğu kediyi bir anda yakalıyor Betül.
B)
Siliyordu gönülden derdi sılayı.
C)
Toplantıdan sonra peş peşe gelen soruları cevaplıyordu.
D)
Herkes o gün her söyleneni hemen anlıyordu.
E)
Yıllar var ki arıyorum ben onu.
5. Akrebin
kıskacında yoğurmuş bizi kader;
Aldırma, böyle gelmiş, bu dünya böyle gider!
Bana kefendir yatak, sana tabuttur havuz;
Sen kıvrıl, ben gideyim, son peygamber kılavuz!
Aldırma, böyle gelmiş, bu dünya böyle gider!
Bana kefendir yatak, sana tabuttur havuz;
Sen kıvrıl, ben gideyim, son peygamber kılavuz!
Yukarıdaki dizelerde geçen ses olaylarıyla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)
Ünsüz değişimine (ünsüz yumuşaması) uğramış birden fazla sözcük vardır.
B)
Türeme esnasında bir ünlüsünü yitiren bir sözcük vardır.
C)
Ünsüz benzeşmesine (ünsüz sertleşmesi) uğrayan bir sözcük vardır.
D)
Yönelme hal eki aldığında kökünde ses değişimi olan bir sözcük vardır.
E)
Ünlü daralmasına uğrayan sözcük vardır.
6. Söz sizin ağzınızda olduğu sürece, sizin esirinizdir. Söz
ağzınızdan çıktıktan sonra, siz onun esiri olursunuz.
Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki
ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Ünlü düşmesi (hece düşmesi)
B)
Ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması)
C)
Ünsüz sertleşmesi (ünsüz benzeşmesi)
D)
Ünlü türemesi
E)
Ünlü Daralması
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına uğrayan bir sözcük yoktur?
A)
Yolun sonunda adımlarını gittikçe sıklaştırıyordu.
B)
Saçları oldukça genç yaşta ağarmıştı Mehmet amcamın.
C)
Bir acıdır koptu yüreğimin en ücra köşesinden.
D)
Bileği kırılmış olan adam durmadan tepiniyordu.
E)
Kar kaplamış yöremin yeşil dağını şimdi.
8. Sevmediğin zaman ilk başta sever gibi yapma. Çevrene önerilerde bulun ama hükmetme. İnsanları yargılarsan, onları sevmeye zaman
kalmaz.
Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki
ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması)
B)
Ünlü düşmesi (hece düşmesi)
C)
Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi)
D)
Kaynaştırma ünsüzü
E)
Ulama (vasl)
9. Gözlerim
gözünde aşkı seçmiyor
I II
Onlardan kalbime sevda geçmiyor
III
Ben yordum ruhumu biraz da sen yor
Çünkü bence şimdi herkes gibisin
…
I II
Onlardan kalbime sevda geçmiyor
III
Ben yordum ruhumu biraz da sen yor
Çünkü bence şimdi herkes gibisin
…
Büsbütün unuttum seni eminim
IV
Maziye karıştı şimdi yeminim
V
Kalbimde senin için yok bile kinim
Bence sen de şimdi herkes gibisin
Yukarıdaki cümlelerde geçen altı
çizili sözcüklerdeki ses olaylarıyla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A)
I. sözcükte ünlü düşmesi (hece düşmesi) olmuştur.
B)
II. sözcükte ünlü daralması vardır.
C)
III. sözcükte ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması) vardır.
D)
IV. sözcükte ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) vardır.
E)
V. sözcükte kaynaştırma ünsüzü vardır.
10. Büyük ünlü uyumu ile
ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkçe sözcükler büyük ünlü uyumuna uymak zorundadır. Bir sözcük
bu kurala uymuyorsa bu sözcük büyük bir olasılıkla Türkçe değildir.
B) Aslı Türkçe olduğu halde, zamanla değiştikleri için büyük ünlü uyumuna
uymayan bazı sözcükler vardır.
C) Tek heceli sözcüklerde büyük ünlü uyumu aranmaz.
D) Alıntı yani başka dillerden dilimize geçen
sözcüklerde büyük ünlü uyumu kuralı aranmaz.
E) Birleşik sözcüklerde büyük
ünlü uyumu aranır.
11. Türkçede "ye-, de-, ne" sözcüklerinin kimi kullanımlarında
"y" kaynaştırma ünsüzünden
önce gelen geniş ünlü daralır. Kimi kullanımlarda ise ünlü daralması olmaz.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünlü daralması bu açıklamadan farklı bir şekilde oluşmuştur?
A)
Bana ne diyecek diye merak ettim, durdum.
B)
Bu konuda onlar ne diyor acaba?
C)
Siyasiler gelecek diye her tarafı temizlemişler.
D)
Yemeğini yiyip gitti hemen buradan.
E) O
akşam bize niye öyle davrandı bir türlü anlayamadım.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesine uğramış bir sözcük yoktur?
A) Depremden hemen sonra onu çabucak hastaneye kaldırdılar.
B) Vatan, çalışkan insanların omuzları üzerinde yükselir.
C)
Türkiye ekonomisi üç çeyrek üst üste büyüdü.
D)
Azıcık aşım ağrısız başım, deyip kanaat ederdi her zaman.
E) İnsanları küçümsemek hiç kimse tarafından hoş karşılanmaz.
13. Sevilmeyi
hak etmediğini düşünen herkes yalnızdır. Sevmekten korkanın kaderi ise yalnız
kalmak değil, nefret ettikleriyle baş başa kalmaktır sonunda.
Yukarıdaki cümlelerde
aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Kaynaştırma ünsüzü
B)
Ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması)
C)
Ünlü türemesi
D)
Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi)
E)
Ünlü düşmesi (hece düşmesi)
14. Nice sultanları tahttan indirdi
I
Nicesinin gül benzini soldurdu
II III
Nicelerin gelmez yola gönderdi
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm
I
Nicesinin gül benzini soldurdu
II III
Nicelerin gelmez yola gönderdi
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm
IV V
Yukarıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerdeki ses olaylarıyla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)
I. sözcükte ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) vardır.
B)
II. sözcükte kaynaştırma ünsüzü vardır.
C)
III. sözcükte türeme esnasında ünlü düşmesi olmuştur.
D)
IV. sözcükte türeme esnasında ünlü düşmesi olmuştur.
E)
V. sözcükte ünsüz türemesi (ikizleşme) vardır.
15. Cenneti arzulayan
kimse, dünyada nefsin arzu ettiği şeylerden uzak dursun.
Yukarıdaki cümlede aşağıdaki
ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Ünlü türemesi
B)
Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi)
C) Kaynaştırma
ünsüzü
D)
Ünsüz yumuşaması (ünsüz değişimi)
E)
Ulama (vasl)
16. Sevindiğim
anda sen üzülürsün.
Sonbahar uğultusu duymamışsın ki
İçinden bir gemi kalkıp gitmemiş,
Uzak yalnızlık limanlarına.
Aykırı bir yolcuyum dünya geniş,
Büyük bir kulak çınlıyor içimdeki.
Çetrefil yolculuğum kesinleşmiş.
Sakın başka bir şey getirme aklına.
Aysel git başımdan ben sana göre değilim,
Ölümüm birden olacak seziyorum,
Hem kötüyüm karanlığım biraz çirkinim.
Aysel git başımdan seni seviyorum...
Sonbahar uğultusu duymamışsın ki
İçinden bir gemi kalkıp gitmemiş,
Uzak yalnızlık limanlarına.
Aykırı bir yolcuyum dünya geniş,
Büyük bir kulak çınlıyor içimdeki.
Çetrefil yolculuğum kesinleşmiş.
Sakın başka bir şey getirme aklına.
Aysel git başımdan ben sana göre değilim,
Ölümüm birden olacak seziyorum,
Hem kötüyüm karanlığım biraz çirkinim.
Aysel git başımdan seni seviyorum...
Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki
ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması)
B)
Ünlü düşmesi (hece düşmesi)
C)
Ünsüz türemesi (ikizleşme)
D)
Kaynaştırma ünsüzü
E)
Ünlü daralması
17. Sadakat sevdiğinin kalbini bir an avucunda tutmaktır. Sadakat
gerektiğinde o yüreği fırlatıp yere atmaktır.
Yukarıdaki cümlelerde
aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A)
Kaynaştırma ünsüzü
B)
Ünsüz değişimi (ünsüz yumuşaması)
C)
Ulama (vasl)
D)
Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi)
E)
Ünlü daralması
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına uğramış bir sözcük
yoktur?
A) Okuldaki dersler her
zaman bu saatte başlıyor.
B)
Ali bu kez takımın ilk onbirinde oynuyordu.
C)
Herkes uzaktan izliyordu olan bitenleri.
D)
Bahçenin içindeki toprağı kazıyordu çocuk.
E)
Bunları sadece bana değil bütün sınıfa söylüyordu.
19. "Etmek" ve "olmak"
yardımcı fiilleriyle oluşturulan birleşik yapılı bazı fiillerde ünlü düşmesi
meydana gelir. Bu yardımcı fiillerle birleşen ismin ikinci hecesinde bulunan
dar ünlü ses düşer.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bunu örneklendiren bir
kullanım yoktur?
A)
Bu acıyı yüreğimize işlemeliyiz hissetmek yeterli olmayabilir.
B)
Şükretmek için her zaman bir neden vardır hayatımızda.
C)
Annesinin öldüğünü anlayınca adeta kahroldu.
D)
Kaybolan yılları geri getirmek ne mümkün.
E)
Onun bize emrettikleri bir bir yerine getirildi.
20. Küçük ünlü uyumu ile
ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Alıntı yani yabancı dillerden
dilimize geçmiş yabancı sözcüklerde küçük ünlü uyumu aranmaz.
B) "o, ö" sesleri Türkçe
kelimelerde sadece ilk hecede bulunabilir. Bu sesler başka hecelerde yer alırsa
orada küçük ünlü uyumu yoktur, demektir.
C) Şimdiki zaman kip eki olan
"-yor" eki küçük ünlü uyumunu bozar.
D) Türkçe olduğu halde küçük ünlü
uyumuna uymayan sözcükler de vardır.
E) "-ki" aitlik eki hiçbir
zaman küçük ünlü uyumuna uymaz.
CEVAP ANAHTARI: 1-D 2-A 3-A 4-B 5-E 6-D 7-E 8-E 9-A 10-E 11-B 12-D 13-C 14-E 15-A 16-C 17-E 18-D 19-A 20-E
Ayrıca bakınız
Ses Bilgisi Test 2
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder