En parlak dönemini 5. yüzyılda yaşayan Eski Yunan edebiyatında en çok gelişen edebi tür şiirdir. MÖ V. ve IV. yüzyıllar Yunan edebiyatının sanat ve düşüncede altın çağıdır. Homeros ve Hesoidos gibi şairler Yunan edebiyatının ilk şairlerindendir. "İlyada ve Odysseia" destanları Yunan edebiyatının en önemli kaynaklarıdır.
Eski Yunan'da edebiyat, hemen hemen bütün dünyada olduğu gibi, destan ve efsanelerle manzum ve sözlü olarak başlamıştır. Epik, didaktik, lirik, pastoral ve satirik şiirin ilk örnekleri Yunan edebiyatına aittir.
9. yüzyılda yaşayan Homeros, Yunan edebiyatının en büyük destan şairidir. İlyada ve Odysseia'i derleyen yazardır. İlyada ve Odysseia destanları, Yunan edebiyatının ana kaynaklarıdır. Yunan şiirinin Homeros'la başladığı bilinir. Homeros, "İlliada" destanında Yunanlıların Troyalılarla 10 yıl savaştıktan sonra elde ettikleri galibiyeti; Odysseia destanında da kral Odysseaus'un Troya Savaşı dönüşünde yaşadıklarını anlatır.
Yunan edebiyatının diğer önemli bir şahsiyeti ise MÖ 8. yüzyılda yaşayan Hesoidos'tur. Hesoidos, didaktik şiirleriyle ön plana çıkmıştır. Adaletli olma, yardımseverlik, nitelikli ve çok çalışma gibi olumlu durumları şiirleri aracılığıyla işlemiştir. "İşler ve Günler" adlı eseri önemlidir. "Theogonia" diğer önemli bir eseridir.
MÖ 6. yüzyılda yaşayan Sappho, lirik şiirin kurucusu sayılır. Sappho, şiirlerinde aşk temasını öne çıkarmışsa da günümüze ulaşan aşk temalı çok az şiiri mevcuttur.
MÖ 6. yüzyılda yaşayan ve fabl türüyle tanınan Aisopos (Ezop) seyahat ettiği doğu illerinde gözlemlediklerini fabl şeklinde dile getirmiştir. "Fabllar" eseri önemlidir.
MÖ 525-456 yılları arasında yaşayan ve "Persler", "Yalvaran Kızlar", "Zincire Vurulmuş Promethaus", "Agememnon" gibi trajedi türündeki eserleriyle bilinen Aiskhylos eski Yunan edebiyatında diğer önemli bir şahsiyettir.
Sophokles, trajedi türüyle öne çıkan bir sanatçıdır. "Aias", "Antigone", "Elektra", "Kral Oidipus" eserleri önemlidir.
Trajedi türüyle öne çıkan eski Yunan edebiyatına ait diğer bir sanatçı da Euripides'tir. Tiyatro sanatının üç babasından biri kabul edilir.
Aristophanes, hem eski Yunan edebiyatının
hem de dönemin en büyük komedi şairidir. "Eşek Arıları",
"Atlılar", "Kurbağalar", "Kuşlar" eserleri dünya
edebiyatında komedi türüne damga vuran eserlerdir. Eserlerinde döneminin
toplumsal yaşamını konu edinmiştir.
Felsefede Sokrates, Platon (Eflatun); hitabet türünde Demosthenes, tarih
biliminde tarihin kurucusu ve babası sayılan Herodotos, pastoral şiirde
Theokritos, Eski Yunan'da ün yapan diğer önemli şahsiyetlerdir.
Ayrıca Bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder