Edebiyat Okulu: Tanzimat Edebiyatı Test 2

TANZİMAT EDEBİYATI TEST 2

1. Türk şiirine büyük bir ufuk açtı. Tam bir tezat şairi olup şiirlerinde hem karmaşık hem de basit duygu ve düşüncelere yer verir. "Tabiat" ve "aşk" şiirlerinde ana temalar olarak öne çıkar. Ayrıca günlük hayat, metafizik konular, vatan-millet sevgisi, ölüm, ümit-ümitsizlik, sevinç, feryat, isyan unsurları şiirlerindeki diğer temaları oluşturur. Eşi Fatma Hanım'ın ölümü, onun üzerinde çok büyük etki oluşturduğu için sonraki zamanlarda ölüm teması onun şiirlerinin en önemli teması haline gelir. Ölümle ilgili metafizik düşüncelerini "Makber", "Ölü", "Hacle", "Bunlar O'dur" eserlerinde işler.

Yukarıda sözü edilen sanatçı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Abdülhak Hamit Tarhan

B) Ahmet Mithat Efendi

C) Recaizade Mahmut Ekrem

D) Direktör Ali Bey

E) Nabizade Nazım

2. "Tanzimat Edebiyatı I. Dönem tiyatrosu" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Tiyatro, halkı eğitmek için bir okul gibi düşünülmüştür.

B) Tiyatro, hem eğlence hem de eğitim aracı olarak kabul görmüştür.

C) Tiyatroda, halkın aydınlatılması, bilinçlendirilmesi bakımından birçok uyarlama ve çeviri yapılmıştır.

D) Tiyatrolarda; boş inançlar, yanlış Batılılaşma, görücü usulü ile evlenme, özenti, eski gelenekler, mirasyedilik eleştirilir.

E) Eserler, sahnelenmek için değil okunmak amacıyla kaleme alınmıştır.

3. Recaizade Mahmut Ekrem ile "uyak göz içindir" düşüncesi etrafında girdiği tartışmalar edebiyatımıza önemli eserler kazandırır. (I) Muallim Naci, "kulak için uyak" anlayışını savunur. (II) Muallim Naci, Recaizade Mahmut Ekrem ile ciddi görüş ayrılığına düşer. (III) Ekrem'in "Zemzeme" eserindeki eleştirilerine "Demdeme" isimli yazılarıyla cevap verir. (IV) Bu tartışmaya "abes-muktebes" tartışması da denir. (V)

"Muallim Naci" ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Eserlerinde toplumsal konulara ağırlık vermiş, vatan, millet, hürriyet, adalet, eşitlik kavramlarını işlemiştir. Yapıtlarında romantizm akımının belirgin etkileri görülür. Romanları teknik açıdan kusurludur. Roman kahramanları genellikle tek yönlüdür. Eserlerinde Divan Edebiyatı'nı şiddetle eleştirmiş bu edebiyatın yıkılması gereken yanlarına işaret etmiş yeni edebiyatla ilgili fikirlerini beyan etmiştir. Sadece "İntibah" ve "Cezmi" isminde iki roman kaleme almıştır.

Yukarıda sözü edilen Tanzimat Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Mithat Efendi

B) Namık Kemal

C) Şinasi

D) Ziya Paşa

E) Recaizade Mahmut Ekrem

5. 19. yüzyıl Osmanlı Devleti'nin en önemli devlet adamları arasında yer alan şair ve yazardır. "Batılılaşma" kavramını ilk ortaya atan Osmanlı aydınları arasında yer alır. Tanzimat'la başlayan yeni Türk edebiyatının ilk aşamasını oluşturan üç sanatçı arasında yer alır. Devlet adamlığının yanı sıra iyi bir şair olup şiirlerini divan şiiri üslubu ile kaleme alır. Şekilsel anlamda çoğunlukla eskiye bağlıdır. Hak, adalet, hürriyet, uygarlık gibi kavramları divan şiiri nazım biçimleriyle işler. Edebiyatımızda en önemli terkibibent ve terciibent şairi sayılan sanatçı bunları Bağdatlı Ruhi'den esinlenerek yazar.

Yukarıda sözü edilen Tanzimat Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şinasi

B) Ahmet Mithat Efendi

C) Ziya Paşa

D) Direktör Ali Bey

E) Namık Kemal

6. "Abdülhak Hamit Tarhan" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Tiyatroları teknik açıdan sahnede oynanmaya uygun değildir.

B) Tiyatro eserlerinin bir kısmı manzum (şiir şeklinde), bir kısmı da mensur olarak (düzyazı) kaleme alınmıştır.

C) Nazım-nesir karışımı oyunları da vardır.

D) Klasisizm akımının etkisinin görüldüğü tiyatrolarında kullandığı dil oldukça sadedir.

E) Tiyatrolarındaki karakter tahlillerinde oldukça başarılı olup bireyin iç dünyasına yönelmiştir.

7. Batılı anlamda yazılan ilk Türk tiyatrosudur. İki perde olarak tasarlanan fakat tek perdelik bir töre komedisi olan eserde Şinasi, görücü usulüyle yapılan evliliği eleştirir. Eserde Şinasi'nin Moliere'den etkilendiğini gösteren unsurlar yer alır. 1859'da yazılmış ve Tercüman-ı Ahval gazetesinde tefrika edilmiştir. Eser, sade bir dil ile kaleme alınmış, eserdeki olay, alaycı ve eleştirel bir üslupla dile getirilmiştir. Ayrıca eserde atasözleri ve halk söyleyişleri sıkça geçmektedir. Şair Müştak Bey, Kumru Hanım, Sakine Hanım, Ziba Dudu, Hikmet Efendi eserde öne çıkan kişilerdir.

Yukarıda sözü edilen eser hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Gülnihal B) Şair Evlenmesi C) Eşber D) Nesteren E) Açık Baş

8. Tanzimat Edebiyatı Hazırlık Dönemi 1839'de başlayıp 1896'da sona erer. (I) Bu dönemde eserlerde topluma yönelik yeni bazı anlayışlara rastlanır. Fikir ve sanat alanında farklı bir döneme girilir. (II) Tercüme odaları bu dönemde ön plana çıkmış; odaların edebiyatımızın batılı olma sürecindeki katkısı büyük olmuştur. (III) Encümen-i Daniş bu dönemde kurulur. (IV) Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelon'dan yaptığı "Telemak" çevirisi, gazete çalışmaları, şiir çevirileri ve diğer bazı türlerde ilk örnekler bu dönemde verilir. (V)

"Tanzimat Edebiyatı Hazırlık Dönemi" ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Batılaşmayı yanlış algılayanları "Felatun Beyle Rakım Efendi" eserinde eleştirir. Romanda iki tipin çatışmasını konu edinir. Alafranga tutkunu, zamanının çoğunu eğlence yerlerinde geçiren, aşkı yüzünden bütün servetini tüketen ve borca batan Felatun Bey ile düzgün bir hayat süren, iyi bir öğrenim alıp memur olan ve yabancılara verdiği Türkçe derslerle büyük miktarda para kazanan Rakım Efendi tipleriyle yanlış Batılaşmayı işler.

Yukarıda sözü edilen eserin yazarı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Namık Kemal

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Samipaşazade Sezai

E) Nabizade Nazım

10. Tanzimat Edebiyatı ile Batılı edebi akımların etkileri görülmeye başlanır. Namık

Kemal, Ahmet Vefik Paşa, Direktör Ali Bey klasisizmden; Şinasi, Ahmet Mithat Efendi de

II III IV V

romantizm akımından etkilenirler.

Yukarıdaki parçadaki bilgi yanlışlığı numaralanmış yerlerin hangilerinin yer değiştirmesiyle giderilebilir?

A) I ve IV B) I ve V C) II ve IV D) III ve IV E) II ve V

11. Namık Kemal'in tiyatro alanındaki en tanınmış ilk eseridir. Dört perdeden oluşan oyun, edebiyatımızda Batılı anlamda sahnelenen ilk oyun olarak da değerlendirilir. 1873'te sahnelenen oyunda 1853 yılındaki Osmanlı-Rus Savaşı sırasında kalenin kahramanca savunulması işlenir. Oyunda kahramanlar tek boyutlu anlatılır. İslam Bey, Zekiye, Abdullah Çavuş ve Sıtkı Bey oyundaki başlıca karakterleri oluşturur.

"Namık Kemal"in yukarıda sözü edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Akif Bey

B) Celalettin Harzemşah

C) Gülnihal

D) Vatan Yahut Silistre

E) Karabela

12. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Edebiyatı II. Dönem sanatçılarından biri değildir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Abdülhak Hamit Tarhan

C) Muallim Naci

D) Nabizade Nazım

E) Şemsettin Sami

13. Polisiye, tarih, Batılılaşma, aşk, cariyelik, macera başta olmak üzere hemen hemen her konuda roman yazmıştır. Sanat kaygısı taşımadığı için romanları sanatsal açıdan oldukça zayıftır. İlk romanlarında özellikle batılı yazarları bilhassa Fransız batılı yazarları örnek almıştır. Romanlarında ayrıca olay örgüsü birden çok kahramanın serüveni üzerine ve birbirinin içine geçecek şekilde düzenlenmiştir. Olaylar, bazen yazarın hiç görmediği yerlerde geçer. Kıssadan hisse çıkarmak, okuyucuya ibret dersi vermek eserlerinde öne çıkar. Olayın akışını kesip okuyucuya bilgi vermek veya okuyucunun konuyla ilgili bilgisini öğrenmek için soru sorma anlatım tekniğine başvurmak anlatımındaki en dikkat çekici unsurdur.

Yukarıda sözü edilen Tanzimat Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Direktör Ali Bey

E) Ziya Paşa

14. Sade dille yazılmış bazı şiirler dışında halk dili şiire girememiştir. (I) "Kulak için kafiye" anlayışı esas alınmıştır. (II) Divan Edebiyatı'ndaki parça güzelliği fikri terk edilmiş anlam bütünlüğü fikri esas alınmıştır. (III) Tanzimat şiirine Fransız Devrimi'nin etkisiyle giren hak, adalet, kanun, vatan, millet, hukuk gibi kavramlar Tanzimat şiirini öz bakımından Divan şiirinden ayırmıştır. (IV) Şiirde, aruz ölçüsünün hakimiyeti devam eder, hece ölçüsüne ise çok az başvurulur. (V)

Tanzimat Edebiyatı I. Dönem şiiriyle ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

15. ….., 1851'de Paris'te düzenlenmiştir. Atasözlerinin derlendiği bu eserde Türkçe atasözlerinin Arapça ve Farsça karşılıkları yer alır. Halk Edebiyatı alanında yapılmış bir çalışma olan bu eserde Şinasi, folklorik unsurlara da yer vermiştir. Eserde 1500 atasözü ve 300 civarında deyim yer alır.

Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Durub-ı Emsal-i Osmaniye

B) Müntehebat-ı Eş’ar

C) Tercüme-i Manzum

D) Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi

E) Müntehebat-ı Tasvir-i Efkar

16. Aşağıdaki eserlerden hangisi "Muallim Naci"ye ait değildir?

A) Ateşpâre B) Füruzân C) Küçük Şeyler D) Şerâre E) Sünbüle

17. Kendi yaşadığı zamana kadar İstanbul sınırları ile hapsolmuş olan hikâye ve roman konusunu ilk kez köy yaşamını ve insanını konu edinen bir eser yazmakla yıkar. Yaşadığı devre göre hikâye tekniğinde önemli değişiklikler yapar. Realizm ve natüralizm akımlarından etkilenir. Hatta natüralizm akımının edebiyatımızdaki ilk temsilcisi sayılır. Eserlerinde Emile Zola tarzını dener. Sade bir dil ile eserlerini oluşturur. Edebiyatımızda konusunu köy hayatından alan ilk eser olan "Karabibik"i yazar. Bu eser edebiyatımızda ilk köy romanı sayılır.

Yukarıda sözü edilen yazar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Ahmet Mithat Efendi

B) Nabizade Nazım

C) Sami Paşazade Sezai

D) Ahmet Cevdet Paşa

E) Şemsettin Sami

18. Aşağıdaki eserlerden hangisi "Ahmet Vefik Paşa"ya ait değildir?

A) Lehçe-i Osmanî

B) Müntehabat-ı Durub-ı Emsal

C) Zor Nikah

D) Kamus-ı Alam

E) Tabib-i Aşk

19. Direktör Ali Bey, Türk tiyatrosunun kurulmasında önemli bir uğraş vermiştir. (I) Genellikle komedi türündeki oyunlarıyla bilinir. (II) Tiyatrolarında Ahmet Mithat Efendi'nin etkisi altında kalır. (III) Tiyatrolarında halk konuşmaları, klişeleşmiş deyimler ve günlük konuşmalar ile farklı bir üslup oluşturur. (IV) Yine Tanzimat tiyatrosunda halk kaynaklarımızdan yararlanan ilk oyun yazarlarımız arasında yer alır. (V)

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "Direktör Ali Bey" ile ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

20. Bir paşazade ile cariyenin aşk öyküsünün anlatıldığı romanda realist bir üslupla esaretin, esir ticaretinin sosyal hayattaki yerine dikkat çekilir. Burada kölelik kavramı eleştirilip, özgürlük savunulur. Eserde Kafkasya'dan kaçırılan zavallı ve aynı zamanda kimsesiz olan Dilber adlı kızın trajedisi konu alınır. Eser aynı zamanda romantizmden realizme geçiş özellikleri taşır. Eserde, özellikle de Fransız realizminin izleri ön plana çıkar.

"Samipaşazade Sezai"nin yukarıda sözü edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Küçük Şeyler B) Rümuzu'l edep C) Şir D) İclal E) Sergüzeşt