Edebiyat Okulu: Paragrafta Düşünceyi Geliştirme Yolları Test 2

1. Paragrafta düşünceyi geliştirme yollarından olan "benzetme" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Benzetmenin olduğu cümlelerde asıl anlatılmak istenen her zaman "benzeyen" yani güçsüz olan varlıktır.
B) Benzetme genellikle "gibi, tıpkı, andırıyor, sanki…" gibi ifadeler içerir.
C) Benzetmenin olduğu yerlerde en az iki unsur yer alır. Bunlar; "benzeyen" ve "benzetilen" unsurlarıdır. Bu unsurlara benzetme yönü ve edatı da dâhil edilebilir. Hiçbir şekilde bir benzetmede beş unsurdan fazla unsur bulunmaz.
D) Bir düşünceyi geliştirme yolu olan benzetmede her zaman zayıf olanı güçlüye yaklaştırma amaçlanır.
E) Benzetmeyle hem anlatılan somutlaşır hem de anlatılanın zihinde berraklaşması ve etkili olması amaçlanır.

2. Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
Büyüdükçe büyüyor gözlerin
Ben sana mecburum bilemezsin
İçimi seninle ısıtıyorum

Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Karşılaştırma
B) Örneklendirme
C) Tanık Gösterme
D) Tanımlama
E) Benzetme

3. Realizm ya da gerçekçilik, 19. yüzyılın ortalarında Fransa'da ortaya çıkan bir edebiyat akımıdır. Realizmde pozitivizmin bir koşulu olarak gözlem ve belgelere önem verilir. Realizmde roman "Uzun yol üzerinde gezdirilen bir aynadır." Romantizme oranla realizmde roman büyük bir gelişme gösterir. Flaubert, Stendhal, Balzac, Gogol bu anlamda ön plana çıkan kişilerdir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır?

A) Benzetme
B) Tanımlama
C) Karşılaştırma
D) Tanık Gösterme
E) Örneklendirme

4. Bir olayı, öyküyü, yaşamın çelişkilerini söz veya eylemle sahnede bir seyirci kitlesi önünde canlandırma sanatıdır, tiyatro. (I) Tiyatro, bir sahne sanatıdır. (II) Tiyatro için görselliğin ön planda olduğu sanat da denilebilir. (III) Kısacası tiyatro, hayattan beslenen hayatın içinde olan bir sanat dalıdır. (IV) Diğer edebi türler dinlenmek okunmak için kaleme alınırken tiyatro metinleri oynanmak canlandırmak için yazılır. (V)

Yukarıdaki parçadaki cümlelerden hangisinde "tanımlama" yapılmamıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Van Gölü'nün o muhteşem maviliği hepimizi büyülemişti. (I) Hele Edremit'ten bakınca bir başka görünürdü mavi sular. (II) Gölün tam karşısında da halk hikâyelerine kaynaklık eden Süphan Dağı yer alıyordu. (III) Başındaki karlı dağlar ve heybetli duruşuyla Süphan Dağı da en az Van Gölü kadar etkileyiciydi. (IV) Gönlüm bu güzelliklerin etkisiyle sanki bir sırça saraydı artık. (V)

(5. ve 6. sorular bu parçaya göre cevaplandırılacaktır.)

Yukarıdaki cümlelerin hangisinde "benzetme" yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Yukarıdaki metnin IV. cümlesinde düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur?

A) Benzetme
B) Tanımlama
C) Karşılaştırma
D) Tanık Gösterme
E) Örneklendirme

7. I. Mürekkebi kullanılmamış kalem mürekkebi tükenmiş kalemden daha boştur.

II. Hırs bir sandalın yelkenini şişiren rüzgâra benzer; fazlası gemiyi battırır azı da gemiyi olduğu yerde bırakır.

III. Susmak, insanın içiyle konuşmasıdır.

IV. Dürüstlük pahalı bir mülktür, ucuz insanlarda bulunmaz.

V. Öğretmen bir kandile benzer, kendini tüketerek başkalarına ışık verir.

Yukarıdaki cümlelerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede bir karşılaştırma yapılmıştır.

B) II. cümlede benzetme vardır.

C) III. cümlede bir tanımlama yapılmıştır.

D) IV. cümlede bir karşılaştırma yapılmıştır.

E) V. cümlede benzetme vardır.

8. Fırtınayı andıran orkestra sesleri
Bir ürperiş getirir senin sinirlerine,
Istırap çekenlerin acıklı nefesleri,
Bizde geçer en yakın bir musiki yerine

Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Karşılaştırma
B) Örneklendirme
C) Tanık Gösterme
D) Tanımlama
E) Benzetme

9. İnsan, gülebildiği oranda hayata tutunur. Hayatın en büyük gayesi sürekli mutlu olarak kalabilmektir. Zaten toplum da gülen insanları benimser. Gülüyorsan hayatı dolu dolu yaşıyorsun demektir. Sokrates; "İnsan gülmediği günü yaşadım diye hayat defterine kaydetmemelidir." der.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Tanık Gösterme
B) Örneklendirme
C) Karşılaştırma
D) Tanımlama
E) Benzetme

10. Bin gemle bağlanan yağız at şaha kalkıyor

Gittikçe yükselen başı Allah'a kalkıyor

Son macerayı dinlememiş varsa anlatın;

Ram etmek isteyenler o mağrur, asil atın

Beyhudedir, her uzvuna bir halka bulsa da;

Boştur, köpüklü ağzına gemler vurulsa da…

Coştukça böyle sel gibi bağrında hisleri

Bir gün başında kalmayacaktır seyisleri!

Son şanlı macerasını tarihe anlatın:

Zincir içinde bağlı duran kahraman atın

Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Karşılaştırma
B) Benzetme
C) Tanık Gösterme
D) Tanımlama
E) Örneklendirme

11. Düşünceyi geliştirme yollarından olan "tanımlama" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Tanım cümleleri "-dır, denir, demektir…" biçiminde sonlanır.
B) Tanımlamada, bir nesne ya da varlık "eksiksiz" olarak belirtilir.
C) Tanımlama, paragraflarda genellikle giriş bölümünde yer alır.
D) Tanımlama, aynı zamanda "Bu nedir?" sorusunun cevabını içerir.
E) Tanımlamada varlığın bir özelliğinin olması yeterlidir.

12. Natüralistler, sosyal çevrenin insan üzerindeki etkilerini derinlemesine araştırmışlardır. Natüralizme göre toplum büyük bir laboratuvar, insan ise deney konusu olan kişidir. Natüralizmde yazar çok iyi bir gözlemci ve deney yapan bir bilim adamıdır. Yaşanılanlar, bütün gerçeklik ve çıplaklığıyla ele alınır. Yazar eserde kişiliğini gizler. Sadece olanları yazar. Emile Zola bu konuda; "Nasıl ki kimya bilgini kendi hazırladığı koşullar altında oluşan doğal olayları gözleyip saptamakla yetinir, azota kızmadığı gibi oksijene de aşırı sevgi göstermez sanatçı da suç karşısında yargıç kesilmez, erdem karşısında ise alkış tutmaz." der.

Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Örneklendirme
B) Tanımlama
C) Karşılaştırma
D) Tanık Gösterme
E) Benzetme

13. Ana sütü gibi temiz birisi olarak bilinen Mustafa, Ahmet Musa'dan birçok konuda daha duyarlı görünüyordu.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangileri ön plana çıkmıştır?

A) Örneklendirme-Tanımlama

B) Karşılaştırma-Tanık Gösterme

C) Benzetme-Karşılaştırma

D) Karşılaştırma-Örneklendirme

E) Benzetme-Örneklendirme

14. Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayları yer, zaman ve kişiye bağlı olarak anlatan kısa yazılardır öykü. (I) Hikâyede düş ürünü veya gerçek bir olay kısaca anlatılır. (II) Hikâyeler büyük çoğunlukla kişilerin anılarını anlatması şeklinde ortaya çıkar. (III) Ayrıntıların yer almadığı öykü türünde kişiler genellikle hayatlarının kısa ve belli bir anı içinde izlenir. (IV) Kısacası öyküyü romanın küçük kardeşi olarak da tarif edebiliriz. (V)

Yukarıdaki parçada yer alan cümlelerden hangi ikisinde "tanımlama" yapılmıştır?

A) I ve III
B) II ve III
C) III ve IV
D) IV ve V
E) I ve V

15. Gönlümü çekse de yârin hayali

Aşmaya kudretim yetmez cibali

Yolcuyum bir kuru yaprak misali

Rüzgârın önüne katılmışım ben

Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

A) Karşılaştırma
B) Benzetme
C) Tanık Gösterme
D) Tanımlama
E) Örneklendirme

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir "karşılaştırma" söz konusu değildir?

A) Romanda çok geniş bir zaman dilimi söz konusuyken hikâyede kısa bir zaman dilimi söz konusudur.

B) Hikâye türü roman türüne göre daha kısadır.

C) Hikâyede tek bir olay; roman türünde birbirine bağlı olaylar zinciri vardır.

D) Hikâyede temel unsur "olay"; romanda "kişi"dir. Hikâyelerin kurgusu olay üzerine romanın ise kişiler üzerine kuruludur.

E) Roman, hikâye türünde birçok önemli eser kaleme aldı.

17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir "tanımlama" yapılmamıştır?

A) Konuşma, insanın aklını kullanma sanatıdır.

B) Dehanın ilk ve en büyük şartı hakikati sevmektir.

C) Sanat, hem bir coşma hem de bir yadsıma işidir.

D) Umut, insanı uyandıran bir rüyadır.

E) Zafer, iradedir.

18. …

O çay ağır akar, yorgun mu bilmem?

Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem?

Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem?

Yüce dağ başında siyah tül vardır.

…

Yukarıdaki paragrafta aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi ağır basmaktadır?

A) Tanımlama
B) Örneklendirme
C) Tanık Gösterme
D) Benzetme
E) Karşılaştırma

19. Sembolizm, 19. yüzyılın ikinci yarısında parnasizme tepki olarak doğan bir şiir akımıdır. Parnasizmde insanların duygularına yer verilmezken sembolistler bunun aksine duygusallığa ve insanın iç dünyasına yönelmişlerdir. Sembolistler, şiiri sessiz bir şarkı olarak görüp şiirde musikiyi ön plana çıkarmışlardır. Arthur Rimbaud, Paul Verlaine, Edgar Allen Poe, Paul Valery dünya edebiyatında; Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı da Türk edebiyatında bu akımın önde gelen temsilcileridir.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır?

A) Benzetme
B) Tanımlama
C) Karşılaştırma
D) Tanık Gösterme
E) Örneklendirme

20. Türkiye'de üniversite ve öğrenci sayısı hızla artmaktadır. Yükseköğretimde halen yaklaşık 5.5 milyon öğrenci eğitim görmektedir. 1982'de üniversite sayısı sadece 27'ydi. Bugün ise bu sayı 174'e ulaşmıştır. Öğrenci ve üniversite sayısı hızla arttı ancak nitelikli eğitim hala bir tartışma konusudur. Üniversitelerde niteliğin en önemli ölçütlerinden biri üniversitelerin akademik performansları ve bilimsel yayınlarıdır. Üniversitelerin bilimsel yayın üretimi son yıllarda arttı. 2001 yılında Türkiye kaynaklı yayınların dünya içindeki payı yüzde 0.84'ken, bu sayı 2012'de yüzde 1.82 oldu.

Yukarıdaki paragrafta aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi ağır basmaktadır?

A) Tanımlama

B) Sayısal Verilerden Yararlanma

C) Tanık Gösterme

D) Benzetme

E) Karşılaştırma

CEVAP ANAHTARI: 1-C 2-E 3-D 4-E 5-E 6-C 7-D 8-E 9-A 10-B 11-E 12-D 13-C 14-E 15-B 16-E 17-B 18-D 19-D 20-B

Ayrıca bakınız