8. yüzyıldan itibaren Türkler arasında Talas Savaşı'nın da etkisiyle İslamiyet hızla yayılmaya başlar. 10. yüzyılda ise Maveraünnehir bölgesinde yaşayan Türkler kitleler halinde İslamiyet'i kabul ederler. Bu din ve kültür değişikliği sosyal hayata dolayısıyla edebiyata da yansır. Karahanlı hükümdarı Satuk Buğra Han zamanında da İslamiyet resmi din olarak kabul edilir.
11. yüzyıldan itibaren İslamiyet'in etkisindeki ilk büyük eserler verilmeye başlanır. 19. yüzyılda Batılaşmanın önemli etkilerine kadar geçen dönem "İslami Dönem Türk Edebiyatı" olarak adlandırılır. Bu dönemden önce çok az olan yazılı eser sayısı hızla artmaya başlar.
İslami Dönem Türk Edebiyatının Başlıca Özellikleri:
- Bu süreçte Farsça edebiyat dili, Arapçada bilim
dili olarak önem kazanır.
- Arap ve Fars kültürü, estetiği, edebi zevki saray
çevresinde rağbet görmeye başlar.
- İslami Dönem Türk Edebiyatı ile milli ölçümüz
olan hece ölçüsü yerini aruz ölçüsüne bırakır.
- Nazım şekilleri olarak da mesnevi, gazel nazım
şekilleri ön plana çıkar.
- Bu dönemde ayrıca halk kendi geleneğini, ölçüsünü
devam ettirmiştir. Dolayısıyla bu dönemde bir de Halk Edebiyatı diye bir
edebiyat dönemi oluşmuştur.
- İslamiyet'in kabulünden sonra Doğu Lehçesi ve
Batı Lehçesi olmak üzere iki lehçe ile eserler oluşturulmuştur.
Geçiş Dönemi
olarak da bilinen bu yüzyılın ilk ürünleri şunlardır:
Atabatül
Hakayık: Edip Ahmet
Divanı
Hikmet: Ahmet Yesevi
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme