Galileo Kimdir? Hayatı ve Buluşları

Galileo Kimdir? Hayatı ve Buluşları
Galileo, 1564'te, İtalya Pisa'da doğdu. Altı kardeşten en büyüğü olan Galileo, babasından erken yaşta otoriteyi  sorgulama, deney yapma, matematik ve deneysel yollar ile sonuca ulaşma becerilerini aldı. Galileo, gençlik yıllarında mali sıkıntılar yaşadı. Bu mali sıkıntılar Galileo'da çok erken bir yaşta para edecek buluşlar yapma isteğini doğurdu.

Galileo, henüz sekiz yaşındayken ailesi ile birlikte Floransa'ya taşındı, burada tam olarak iki yıl yaşadı. Daha sonra Vallombrosa'daki Camaldolese Manastırı'nda eğitim gördü. Galileo, daha genç yaşında rahip olmayı düşünmüş, babasının tavsiyesi ile Pisa Üniversitesi'nin tıp bölümüne başvurmuştur. 

Ailesi tarafından ilkin matematikten uzak tutulmuştur. Ancak bir geometri dersine girdikten sonra Galileo babasını tıp yerine matematik ve doğa felsefesi okumasına izin vermesi yolunda onu ikna etmiştir.

Galileo, 1589'da Pisa'da Matematik Bölümü başkanı oldu. 1592'de Padova Üniversitesi'ne geçerek burada 1610'a kadar aralıksız geometri, mekanik ve astronomi hocalığı yaptı. Bu dönemde Galileo hem hareketin kinematiği ve astronomi hem de maddelerin kuvveti ve teleskopun keşfi gibi konularda çok önemli ilerlemeler kaydetti.

Galileo denilince astronomi, fizik ve matematik alanındaki önemli bazı buluşlar akla gelir. Termometrenin atası olan termoskopu keşfetmiş ve 1586'da kendi icat ettiği hidrostatik bir denge hakkında çok önemli olan bir kitap yazarak bilim dünyasının dikkatini çekmiştir. 

Galileo, 1609'da Hollanda'da teleskobun icat edildiğini bir şekilde öğrendi. Ardından kendisi daha fazla gelişmiş bir teleskop üretti ve bunu astronomi gözlemlerinde kullandı. Galileo'nun yaptığı gözlemlerden elde ettiği bulgular, özellikle astronomi bilimine çok önemli birtakım katkılar sağlar.

İtalyan astronom, fizikçi, filozof ve matematikçi olan Galileo'ya ''gözlemsel astronominin babası'' ve ''bilimin babası'' gibi önemli lakaplar takılmıştır. Gözlemsel astronomiye katkıları arasında Venüs'ün evrelerinin teleskopik kanıtı, Jüpiter'in büyük dört uydusunun keşfi, güneş lekelerinin gözlemi analizi de bulunmaktadır. Galileo, uygulamalı bilim ve teknoloji alanında da çalışmış ve geliştirilmiş bir askeri pusula gibi başka aletler de icat etmiştir.

1593'te Yunanca ''Tele'' yani uzak ve ''skopein'' bakmak, görmek kelimelerinin birleşmesi ile ortaya çıkan termometreyi geliştirmiştir. Bu termometre bir tüpün içerisindeki hava baloncuklarının genişlemesi ile çalışmaktadır. 1609'da mercekli teleskop ile ilk gözlemini yaptı. Teleskobu kullanarak ayı, yıldızları ve gezegenleri iyice gözlemledi. 1610'da teleskobu ayrıca böceklerin parçalarını incelemek için kullandı.

1612 yılında Galileo jüpiterin uydularının belli periyotlar ile döndüğünü tespit etti. 1624'te de mikroskoba benzer bir cihaz geliştirdi. Galileo, mikroskobu kullanarak böcek çizimleri yapar ve bunu 1625'te de yayınlar. Mikroskobun kullanılması ilk olarak bu çizimler ile belgelenir.

Galileo'nun en başarılı yapıtlarından biri ''İki Yeni Bilim'' eseridir. Burada kırk yıl öncesinde yaptığı çalışmalara yer verip kinematik ile maddelerin kuvveti üzerine açıklamalar yapmıştır. Bu kitap sonucunda da Galileo'ya ''modern fiziğin babası'' ünvanı verilmiştir.

Galileo, 77 yıl yaşındayken (8 Ocak 1642), yüksek ateş ve şiddetli kalp çarpıntısı nedeni ile hayata veda etmiştir.

Astronomi Birliği 2009 yılını, Galileo Galilei'nin Dünya Astronomi Yılı olarak ilan etti. UNESCO ve Birleşmiş Milletler de 2009 yılını Dünya Astronomi Yılı olarak kabul etti.

Galileo'nun Bilimsel Metodları

Galileo, hareket bilimine özgün olan bazı katkılarda bulunmuş ve matematik ile deneyi birleştirmiştir. Doğanın kanunlarının matematiksel olduğunu söyleyen ilk modern düşünürlerden de biridir. Galileo'nun çalışmaları bilimin felsefe ve dinden ayrılmasına katkıda bulunmuş ve insan düşüncesini daha ileriye taşımıştır. Galileo, düşüncelerini gözleme bağlı olarak sıkça değiştirmiştir.

Astronomi

Galileo, icat ettiği teleskobunu geliştirerek bir sonraki yıl 3x büyütmeli bir teleskop da yapmıştır. Daha sonra bunu daha da geliştirerek 30x büyütmeli versiyonlar bulmuştur. Galileo'nun teleskopu ile dünya üzerinde büyütülmüş, düz görüntüler izlemek mümkündür. Ayrıca bu teleskop gökyüzünü incelemek için de kullanılabilir. Galileo, bir süreliğine bu amaçla kullanılacak teleskopu üretebilen tek kişi olmuştur.

Jüpiter

Galileo, sabit yıldızı teleskopu ile gözlemlemeye başladı. Bunların hepsi Jüpiter'in yakınında ve onun içinden geçmekteydi. Jüpiter'in uydularının gözlemleri astronomide önemli bir çığır açtı.  Daha sonra 18 ay boyunca uyduları gözlemledi ve çok önemli bazı bilgiler elde etti.

Venüs, Satürn ve Neptün

Galileo, Venüs'ün tıpkı ay gibi bazı evreleri olduğunu gördü. Galileo'nun hilal, yarı tam ve tam evreleri gözlemlemesinden sonra Ptolemaios'un modeli çürütülmüş oldu. Galileo'nun Venüs çalışmaları güneşmerkezciliğe geçişte çok önemli olmuştur. Galileo, Satürn'ü ve 1612'de Neptün'ü de gözlemledi.

Güneş Lekeleri

Galileo, güneş lekelerini gözlemleyen ilk Avrupalı bilim insanından biri olarak da bilinir. Merkür olarak tahmin edilen bir gözlemi de tekrar yorumlamıştır.

Ay

Galileo, sanatsal bilgisi sayesinde ışık ve gölge desenlerinin topografik işaretler olduğunu ve nedeninin ayın yüzeyindeki dağlar ve kraterler olduğunu hemen fark etti. Bunun sonunda ayın ne bir gezegen ne de şeffaf ve mükemmel olan bir küre olduğu anlaşıldı.

Samanyolu ve Yıldızlar

Galileo, Samanyolu'nu gözlemledi ve birçok yıldız bir arada olduğu için onların öyle gözüktüğünü buldu. Çıplak göz ile görülemeyecek kadar uzak olan birçok yıldız keşfetti. Galileo, yıldızların bir ışık alevi olduğunu ve teleskopta görüntülerinin de değişmediğini yazdı.

Mühendislik

Galileo, fiziğe yaptığı katkıların yanı sıra mühendislik bilimine de katkılarda bulunmuş, geometrik ve askeri bir pusula da geliştirmiştir. Bu cihaz sayesinde top kullanımı hem daha keskin bir şekilde hem de daha güvenli bir hale geldi.

Düşen Cisimler

Galileo, düşen bir cismin ivmesinin düzenli olduğunu öne sürmüş, ivme altındaki cisimlerin aldığı mesafenin hesaplanmasını sağlayacak kinematik olan bir yasa üretmiştir.  Galileo, zamanın karesi kuralını, o günün matematik ve geometrik kuralları ile açıklamıştır. Ayrıca cisimlerin bir engel bulunmuyorsa hızlarını koruduğunun kanısına da varmıştır. Galileo'nun bu görüşü daha sonra Newton yasalarına da dâhil olmuştur.

Matematik

Galileo, matematiği deneysel fiziğe uygularken standart olan matematiksel metotlarını kullanmaktadır.

Galileo'nun Buluşları

  • Galileo uydularını buldu.
  •  Ay yüzeyinin tahmin edildiği şekilde düzgün değil girintili çıkıntılı
  • olduğunu buldu.
  • Gözle görülemeyen birçok önemli yıldızı buldu.
  • Gezegenler ile yıldızların görünüşündeki farkları buldu.
  • Yıldız kümeleri gözlemleri yaptı.
  • Astronomi gözlemlerinde teleskobun kullanılmasını başlattı.
  • Samanyolu Gökadası'nın birden fazla olan yıldızdan oluştuğunu buldu.
  • Jüpiter'in uydularını keşfetti.
  • Venüs'ün evrelerini gördü.
  • Satürn'ü gözlemledi.

Güneş'i de gözlemleyen ve Güneş üzerinde bulunan gölgelerin birer leke olduğunu kanıtlayan Galileo, bunların ne Merkür'ün Güneş'in önünden geçerken oluşan gölgesi ne de Güneş ve Dünya arasında bulunan küçük gökcisimlerine ait olmadığını açık bir şekilde ortaya koydu.

Galileo'nun Eserleri

Küçük Denge

Hareket Üzerine

Mekanik

Süzülen Cisimler Üzerine Söylem

Güneş Lekeleri Üzerine Mektuplar

Gelgitler Üzerine Söylem

Meteorlar Üzerine Söylem

İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog

İki Yeni Bilime Dair Söylem ve Matematiksel İspatlar

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder