Edebiyat Okulu: Sözcükte Yapı Test 1

1. Yapı bilgisi ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Türkçede sözcüklerin yapısında üç unsur vardır: Kök, ek, gövde.

B) Sözcüğün bütün ekleri çıkarıldıktan sonra kalan anlamlı en küçük parçasına kök denir.

C) Kökler, isim ve fiil kökleri olmak üzere ikiye ayrılır.

D) Kökteki anlam ile sözcüğün tümündeki anlam arasında bir anlam ilişkisinin olması gerekir.

E) Yansıma kökler fiil kökleridir.

2. Balıkçılardan bazıları oltalarını toplayıp evlerinin yolunu tuttular.

Yukarıdaki cümlede geçen altı çizili sözcükle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözcüğün kökü "balık"tır.

B) "-lar" eki, III. çoğul şahıs ekidir.

C) "-çı" eki, isimden isim yapım ekidir.

D) "-dan" eki, uzaklaşma hal ekidir.

E) Yapım eki aldığı için gövde şeklindedir.

3. Askılıkta bulunan montonu aldığı gibi kendini dışarı attı.

Yukarıdaki cümlede geçen altı çizili sözcükle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözcüğün kökü "as-" fiilidir.

B) "-kı" eki fiilden isim yapım ekidir.

C) "-lık" eki isimden isim yapım ekidir.

D) "-ta" eki bulunma hal eki görevindedir.

E) Sözcükteki bütün ekler yapım ekidir.

4. Gözlükçü atkısını aldı, yavaş yavaş uzaklaştı.

Yukarıdaki cümlede geçen sözcükler ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) "Gözlükçü" sözcüğü yapım eki aldığı için türemiş bir sözcüktür.

B) "Atkısını" sözcüğü fiilden isim yapım eki almıştır.

C) "Aldı" sözcüğü yapım eki almadığı için basit bir sözcüktür.

D) "Uzaklaştı" sözcüğü türemiştir.

E) "Atkısını" sözcüğünün kökü "atkı"dır.

5. Ali Kemal'in morali oldukça bozuktu. Girdiği her sınavda başarısız olmuştu. Bu son yazılıdan iyi bir not alıp bu kâbusa son vermek istiyordu.

Yukarıdaki cümlede geçen altı çizili sözcükle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözcüğün kökü "yaz-" fiilidir.

B) "Yazı" sözcüğünün sonunda yer alan "-ı" sesi fiilden isim yapım ekidir.

C) "-l" sesi isimden fiil yapım ekidir.

D) "-l" sesinden sonra gelen "-ı" eki fiilden isim yapım ekidir.

E) "-l" ve "-ı" seslerini ayrı ayrı değil de "-lı" şeklinde almalıyız.

6. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Gezinin en güzel yerinde kötü haberi aldı.

B) Aynı fikirde yol tutanlara yoldaş derler.

C) Artık mavi silinmez kalemle imzaların atılması gerekir.

D) Açık kalmış muslukları kapatmak da doğaya olan borcumuzdur.

E) Anıt mezar yine dolup taşmıştı o anmada.

7. Biraz (I) durduktan sonra karşısında duran (II) adamın yüzüne anlamlı anlamlı baktı. Görüş (III) alanını kaybetmeden ona bir de soru (IV) sordu. Maalesef kırıcı (V) bir cevap aldı.

Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisi yapısı bakımından farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

8. …

Açılmış sarmaşık gülleri

Kokularıyla baygın
I
En görkemli saatinde yıldız alacasının
II
Gizli bir yılan gibi yuvalanmış
III
İçimde keder
IV
Uzak bir telefonda ağlayan
V
Yağmurlu genç kadın

…

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Yağmurdan sonra büyürmüş başak,
I
Meyvalar sabırla olgunlaşırmış.
II
Bir gün gözlerimin ta içine bak

Anlarsın ölüler niçin yaşarmış.
III IV V
Yağmurdan sonra büyürmüş başak.

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

10. Sözcüğün yapısı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Dilimizde hem isim hem de fiil olabilen sesteş sözcükler vardır. Sözcüğün bütünündeki anlamdan sözcüğün isim ya da fiil olduğu anlaşılabilir.

B) Bir sözcüğün tek başına anlamlı olması demek o sözcüğün mutlaka sözcüğün kökü olduğu anlamına gelir.

C) Fiilin, zaman ve kişiden arındırılmış en küçük parçasına fiil kökü denir.

D) Kökler, ek aldıklarında kökün bünyesinde bir değişiklik olmaz. Yani kök olduğu gibi korunur.

E) Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğu için kök, sözcüğün başında yer alır. Ekler sözcüğün sağına gelir.

11. Zamanla nasıl değişiyor insan!
I
Hangi resmime baksam ben değilim:

Nerde o günler, o şevk, o heyecan?

Bu güler yüzlü adam ben değilim
II III

Yalandır kaygısız olduğum yalan.

IV V

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Acıkmıştı (I) anlaşılan başladığı gibi yemeği (II) bitirdi. Kanayan (III) damağını fark edip yüzü morardı. (IV) Bir tepki gibi düşünmesinler diye yavaşça kalktı ve ayrıldı. (V)

Yukarıdaki metinde geçen numaralanmış sözcüklerden hangi ikisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) I ve IV

B) IV ve V

C) II ve V

D) III ve IV

E) I ve V

13. Horlamak (I) bazen kişiyi zor durumda bırakır. Yorgun (II) ve bitkin (III) olduğumuz (IV) günlerde bir tepki (V) almadan horlasak da yine de rahatsız olan çıkabilir.

Yukarıdaki metinde geçen numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

14. Ekinlerin (I) iyice yeşermeye başladığı (II) o günlerde evli (III) çiftler buraya gelirdi. Kardeşçe (IV) yaşamayı (V) öğretmeye çalışırlardı köyün çocuklarına .

Yukarıdaki dörtlükteki numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

15. Kuşlardan baharın güzel günlerini, annelerimizden hayatın temiz tarafını okuyalım.

Yukarıdaki cümlede türemiş kaç sözcük vardır?

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0

16. Umut (I) kişileri hayata bağlayan (II) en önemli unsurdur. Yalnızlığa (III) oynanan (IV) bir hayatı ise hiç benimsemedim. (V)

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

17. Tütün (I) ekilen tarlada bir süre (II) çalışmak (III) zorunda kaldı. Tanıdık (IV) bir dost bulduktan sonra oradan ikiz (V) kardeşiyle ayrıldı.

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü diğerlerinden farklıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

18. Dizelerde geçen bazı sesler her zaman çocuklarımızı bize hatırlatır. Okuldan evlerimize bu sesler ile misafir olurduk. Sözel derslerimiz onun için zevkli geçerdi.

Yukarıdaki metinde türemiş kaç sözcük vardır?

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

19. Fışkırdı çeşmenin soğuk suları
I II

Birikti ovanın yanı başında
III

Doğunun en güzel yayla yerleri
IV

Bir yığın hayvanla dolar yazları

Yukarıdaki dörtlükte geçen numaralanmış sözcüklerden hangi ikisinin kökü diğerlerinden farklıdır?

A) I ve V

B) I ve II

C) II ve IV

D) III ve IV

E) I ve III