Sözcükte Yapı Test 4

1. Bazı birleşik sözcükler iki fiilin kaynaşması sonucu oluşur. 

Aşağıdaki altı çizili birleşik sözcüklerden hangisi buna örnek oluşturmaz?

A) Mirasyedi birisi olarak bilinmek istemiyordu.

B) Kimse dedikodu yapmakla mutlu olmaz.

C) Köydeki arazileri için biçerdöver almaya karar vermişlerdi.

D) İstanbul'da son yıllarda kapkaç olayları neredeyse sonlandı.

E) Çatışmada vurkaç taktiğini uygulamaya çalışıyorlardı.

 

2. Derslik sayısı artan okullarımızda kaliteli eğitime yönelmeliyiz. 

Yukarıdaki cümlede geçen sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Cümledeki bütün sözcükler en az bir yapım eki aldıklarından türemişlerdir.

B) "Eğitime" sözcüğünün kökü "eğitim"dir.

C) "Yönelmeliyiz" sözcüğünün kökü "yön" ismidir.

D) "Artan" sözcüğü bir isim gövdesidir.

E) "Sayısı" sözcüğü "say-" fiilinden türemiş bir isim gövdesidir.

 

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir addan türeyip somut bir varlığı niteleyen bir sıfat vardır?

A) Görgüsüz insanlar, her zaman insanı zor durumda bırakırlar.

B) Nerede o eski vefalı dostlar diye yakınıyordu.

C) Bir yöneticinin her zaman dengeli hareketlerde bulunması gerekir.

D) Ağaçlı yoldan eve ulaşmaya çalışıyordu.

E) Neşeli yüzü herkeste memnuniyet oluşturmuştu.

 

4. Aşağıdaki altı çizili birleşik sözcüklerden hangisi isim tamlaması şeklinde oluşmamıştır?

A) Gökkuşağı farklı görünüyordu oradan.

B) Samsun'dan akşamları Karadeniz'i seyredeceksin. 

C) Yeni bir ayakkabı almak için mağazaya gitti.

D) Olanlar karşısında gözyaşı sel olup aktı.

E) Yakında ikisi balayı için Antalya'ya gidecekler.

 

5. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) En az bir yapım eki alan sözcük türemiş sözcüktür.

B) Türkçede isim ve fiil gövdesi olmak üzere iki çeşit gövde vardır.

C) Sözcüğün gövdesini sözcüğün kökü belirler.

D) Sözcüğün yapım eki almış şekline gövde denir.

E) Bir sözcük ne kadar yapım eki almışsa o kadar gövdeye sahiptir demektir.

 

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş bir sözcük vardır?

A) Kuşlar ötüşür ülkemin semalarında.

B) Horlamanın ne olduğunu ben dün gece öğrendim.

C) Yürüyordum, ağlıyordu ırmaklar.

D) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını.

E) Nergis gibi kıyamete dek çeksin intizar.

 

7. Bazı birleşik isimler isim soylu sözcüklerle fiilimsilerin bir araya gelmesiyle oluşur.

Aşağıdaki altı çizili birleşik isimlerden hangisi buna örnek verilemez?

A) Yanardağ yine lav püskürmeye başlamıştı.

B) Akaryakıt almak için benzinliğe uğradı.

C) Uyurgezer çocuğu onu bir hayli uğraştırmıştı.

D) Kan akışı için atardamar hayati önem taşır.

C) O artık bakarkör biri olmuştu.

 

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla birleşik sözcük vardır?

A) Masmavi hülyalarla Akdeniz'e açılmıştı.

B) Her güzelliği yaşattı bize Karadeniz hayatta.  

C) Cezaevinden çıktıktan sonra dosdoğru babasının elini öpmeye gitti.

D) Birkaç kişi bu ağır işi yapamaz.

E) Bugünün işini yarına bırakmamak gerekir.

 

9. İki veya daha fazla sözcüğün gerçek anlamlarından uzaklaşarak diğer sözcüklerle kaynaşmasıyla oluşan birleşik fiillere anlamca kaynaşmış (deyimleşmiş) birleşik fiil denir.

Aşağıdaki altı çizili yerlerden hangisi buna örnek verilemez?

A) Söylenenlere bu sefer daha iyi kulak verin.

B) Çocuk oradakilere birçok taş attı.

C) Sınavdan önce notlara kısaca göz attı.

D) Bence yeni gelen öğretmen çocuklara çok fazla yüz verdi.

E) Bilgisayarın kırıldığını görünce küplere bindi.

 

10. Gezi yazıları yazmak bilgi gerektiren çekim isteyen uğraşlardır.

Yukarıdaki cümlede geçen sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) "Gezi" sözcüğü kök şeklinde olduğu için basit bir kelimedir.

B) "Yazmak" sözcüğündeki fiilimsi eki sözcüğü isim gövdesi yapmıştır.

C) "Yazıları" sözcüğü hem yapım eki hem de çekim almış bir isim gövdesidir.

D) "Çekim" sözcüğü fiilden isim yapım ekini alarak isim gövdesini oluşturmuştur.

E) "İsteyen" sözcüğündeki "-en" eki yapım ekidir.

 

11. Ancak gözünün gördüğüne inananlar su dolu bir bardaktaki kaşığı kırık sanırlar.

Bu cümlede kökü fiil olan kaç sözcük vardır?

A) 3       B) 4        C) 5       D) 6       E) 7

 

12. Bazı birleşik sözcükler sıfat tamlaması şeklinde oluşur.

Aşağıdaki birleşik isimlerden hangisi sıfat tamlaması şeklinde  oluşmamıştır?

A) İlkbahar, mevsimlerin tartışılmaz en güzelidir.

B) Kimi açıkgöz öğrenciler kopya çekmeye yeltenmişler.

C) Karatavuk avlamak üzere sabah erkenden yola çıktılar.

D) Herkes kırkayak nedir diye soru soruyordu.

E) Keçiboynuzu Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü yerlerde yetişen bir bitki türüdür. 

 

13. Sözcüğün yapısı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Filimsi ekleri alan sözcükler türemiş sözcük sayılmaz.

B) Ortak kökler arasında daima bir anlam ilişkisi söz konusudur. 

C) Ortak köklerin türü sözcüğün cümle içerisindeki anlamına ya da kökten sonra gelen ilk eke bakılarak belirlenir.

D) Kök halindeki sözcükler tek heceden oluşabildiği gibi birden fazla heceden de oluşabilir.

E) Sözcük köklerine yapım eki veya ekleri getirilerek türetilen yeni sözcüklere gövde denir. 

 

14. İriydi Elif kuvvetliydi kağnı başında

      Elma elmaydı yanakları, üzüm üzümdü gözleri
                                I
      Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi daim
                      II
      Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına
                        III                      IV
      Alını yeşilini kapmıştı, geçirmişti
                  V
       Niceden niceden

Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı bakımından farklıdır?

A) I      B) II      C) III     D) IV      E) V

 

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir ek almıştır?

A) Uyku yüzü görmemişti bir aydır Ali İhsan.

B) Çok ısrar etmesine rağmen Ali, onunla değil İbrahim ile oynadı.

C) Herkes yanlış yapsa da sen doğruyu yap.

D) Her kavşak bir tehlike demektir.

E) İşin bu kısmı artık bize usanç vermeye başlamıştı.

 

16. Türemiş sözcükleri inceleyen öğrenciler okuldan bitkin uzaklaştılar.

Yukarıdaki cümlede geçen sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) "Sözcükleri" kelimesi isimden türemiş bir isim gövdesidir.

B) "Okuldan" sözcüğü "oku-" fiilinden türemiş bir isimdir.

C) "Bitkin" sözcüğünün kökü "bit-" sözcüğüdür.

D) "İnceleyen" sözcüğü fiil gövdesidir.

E) "Uzaklaştılar" sözcüğünün kökeni "uz" ismidir. Sözcükte üç tane yapım eki vardır.

17. Bilmezler yalnız yaşamayanlar,
                          I            II
      Nasıl korku verir sessizlik insana;
                   III              IV
      İnsan nasıl konuşur kendisiyle;

      Nasıl koşar aynalara,
         V
      Bir cana hasret,

      Bilmezler.

Yukarıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) I      B) II      C) III      D) IV      E) V

 

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki bütün sözcükler türemiştir?

A) İnanç, yılmaz öğrencileri başarılı kılan etkili özelliklerin öncüsüdür.

B) Söylediklerine artı olarak "bilinçli yaklaşımı" katmıştı.

C) Umut, yalnız çalışkanların silahıdır.

D) Çalışan işçiler başarılı kişileri de iteler.

E) İnsanlık bugün de başarılı olamadı.

 

19. Diyeceğini düşünen, yiyeceğini ölçen kişiler sonunda kazananlar olur elbette. Çıkmaz sokaklarda yemek, içmek için gelmemiş dünyaya insanoğlu.

Yukarıdaki cümlelerde kökü fiil olan kaç sözcük vardır?

A) 6       B) 7      C) 8      D) 9      E) 10

 

20. Satıcı, soğuk yatakta yorgun bakışlarıyla çevresini dikkatlice izliyordu.

Yukarıdaki cümlede geçen sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) "İzliyordu" sözcüğünün kökü "izle-" fiilidir.

B) Cümledeki bütün sözcükler en az bir yapım eki aldıklarından türemişlerdir.

C) "Çevresini" sözcüğünün kökü "çevir-" fiilidir. Sözcük, fiilden isim yapım ekini alarak isim gövdesi olmuştur.

D) "Soğuk" sözcüğü fiilden türemiş bir isim gövdesidir.

E) "Bakışlarıyla" sözcüğü hem yapım eki hem de çekim eki almıştır.

 

CEVAP ANAHTARI: 1-A 2-B 3-D 4-B 5-C 6-B 7-C 8-D 9-B 10-A 11-C 12-E 13-A 14-C 15-B 16-D 17-E 18-A 19-E 20-A

Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder