Edebiyat Okulu: İletişim ve Öğeleri

İLETİŞİM

İletişim, karşılıklı iletmek anlamına gelip insanlar arasında gerçekleşen duygu, düşünce ve bilgi alışverişidir. İletişim, özeldir ve karşılıklıdır. İletişimin düşünce ve bilgi yönü konuşmayla duygu yönü ise gülümseme, susma, ağlama şeklinde gerçekleşir. (İletişim ve öğeleri başlığı altındaki "kanal"a bakınız) Resim, kitap, gazete, sinema, heykel ve mimariyle de iletişim gerçekleşebilir. İnsanlar, tarih boyunca duman, mektup, tebrik kartı, kuş, ıslık, trafik işaret ve levhaları, internet gibi değişik araçları kullanarak da iletişim kurmuşlardır. İletişim ve öğeleri konusuna geçmeden önce iletişimin öneminden bahsetmek gerekir.

İletişimin Önemi

Toplum içinde yaşayan her birey, farkında olsun veya olmasın birbirleriyle iletişim içindedir. İnsanlar, duygu, düşünce ve hayallerini, isteklerini birbirlerine iletişimle aktarırlar. Dolayısıyla insan çevresiyle sürekli bir iletişim halindedir. İletişim çağı olarak adlandırılan çağımızda insanlar iletişimin büyük bir kısmını bilişim araçlarıyla sağlarken eskiden bu iletişimi ateş, duman, duvarlara çizilen çeşitli resimler, farklı kuş türleri ile sağlamışlardır. Bu iletişimi sağlayan da iletişim ve öğeleri konusunun kanal kısmıdır. Demek ki zaman, iletişim kanallarını tamamen farklı kılmıştır. İletişim, çağımızda uzağı yakınlaştırdığı gibi yakını da uzaklaştırmıştır. Öyle ki en yakınımızda olan kişilerle bile yüz yüze görüşmek ve onları ziyaret etmek yerine hemen telefonla iletişim kurmaya çalışırız.

İletişimin Öğeleri

İletişimin başlıca altı öğesi bulunmaktadır.

1. Gönderici (kaynak kişi)

2. Alıcı (okur, dinleyici)

3. İleti (mesaj)

4. Kanal (araç)

5. Bağlam (ortam)

6. Dönüt (geri bildirim)

1. Gönderici (kaynak kişi): İletişimin öğeleri arasında en önemli olanıdır. İletiyi hazırlayan gönderen kişidir. Çünkü gönderici olmadan iletişim olmaz. Gönderici "ben" veya "biz" ile karşımıza çıkar. Sınıf ortamında ders anlatan öğretmen gönderici rolündedir.

2. Alıcı (okur, dinleyici): Göndericinin hedef kitlesidir. Göndericinin mesajını alıp çözen kişi veya kişilerdir. Sınıf ortamında öğrenci alıcı, dinleyici konumundadır.

3. İleti (mesaj): Kaynak kişinin (gönderici) alıcıya aktardığı duygu ve düşüncelerdir. Sınıf ortamında dersin konusu, asıl anlatılmak istenen duygu veya düşünce iletiyi oluşturur.

4. Kanal (araç): Kanal, iletinin kullandığı araçtır. Ses dalgaları, video, internet, gazete, dergi, kitap, SMS, mail, televizyon, faks, telgraf gibi araçlar iletişimde kanal görevindedir. Sınıf ortamında öğretmenin sesi kanal görevindedir. Yine FATİH projesi kapsamında sınıflarda yer alan akıllı tahtalar kanal görevi görmektedir.

5. Bağlam (ortam): İletişimin gerçekleştiği ortam, mekândır. Sınıflar, miting alanları, konferans salonları birer bağlamdır.

6. Dönüt (geri bildirim): Alıcının iletiyi aldıktan sonra göndericiye verdiği cevaba denir. İletişimde her şey bir dönütü gerçekleştirmek için yapılır. Diğer öğelerde amaç bir sonuç elde etmektir.

Örnek

Mustafa, (arkadaşına mail atarak):

— Akşam bize gelecek misiniz?

Yusuf:

— Evet, geleceğiz. (dönüt)