Edebiyat Okulu: Halk Edebiyatı Test 3

HALK EDEBİYATI TEST 3

1. Benden selam olsun Bolu Beyi'ne

Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından gürzün sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir

Yukarıdaki dörtlük koşmanın aşağıdaki türlerinden hangisiyle yazılmıştır?

A) Taşlama B) Koçaklama C) Ağıt D) Güzelleme E) Koşuk

2. "Yunus Emre" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Nazım birimi olarak hem dörtlük hem de beyit nazım birimini kullanmıştır.

B) Şiirleri sonraki zamanlarda bestelenmiş şiirlerinde lirizmi oldukça önemsemiştir.

C) Şiirlerinden onun okuma yazma bilen biri olduğu ortaya çıkmaktadır.

D) Farsça divanı olan ilk Türk şairi olarak bilinir.

E) Her açıdan milli unsurlara önem veren bir kişi olarak bilinir.

3. Âşık Edebiyatı'nın fazla yaygın olmayan bir nazım şekli olan varsağı Güney Anadolu'da yaşayan Varsak Türkmenlerinin halk şairlerince söylenen şiirlerine denir. (I) Varsağının kendine özgü özel bir ezgisi vardır. (II) Semai ile büyük benzerlik gösteren varsağının semaiden en önemli farkı ezgisi ve ilk dörtlükte geçen "bre, hey, behey!" gibi seslenme sözcükleridir. (III) Edasıyla taşlama türünü andıran şiirlerdir. (IV) Varsağılarda erkekçe, yiğitçe bir söyleyiş şiirde hâkim kılınmıştır. (V)

"Varsağı" türü ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4. "Halk Edebiyatı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Aşk, din, tasavvuf, özlem, doğa sevgisi, ayrılık, ölüm, zamandan şikâyet, hasret, yiğitlik en çok işlenen konulardır.

B) Nazım birimi dörtlüktür.

C) Söylenilenler gerçek yaşamda olmayan soyut şeylerdir.

D) Şiirde hece ölçüsü esas alınmıştır. Hecenin daha çok 7'li, 8'li ve 11'li kalıpları kullanılmıştır. Az da olsa aruz ölçüsüyle oluşturulan eserlere de rastlanır.

E) Şiirler, hazırlıksız söylendiğinden yarım uyak ve redif tercih edilmiştir.

5. 16. yüzyıl'da yaşamış olan sanatçının asıl adı "Ruşen"dir. Kavganın ve özgürlüğün sembolü olarak bilinen bir halk şairimizdir. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Cesurluğu ve yiğitliğiyle ön plana çıkmış büyük bir özgürlük mücadelesi vermiştir. Yaşadığı dönemde yapılan haksızlıklara karşı çıkmış fakirleri gözetip yaşlıları ve güçsüzleri kollamış Kahramanlıkta halk için simge bir direnişçi haline gelmiştir. 3. Murat zamanında yapılan Osmanlı-İran savaşlarına katılmış Şirvan ve Tebriz'in alınması üzerine destan söylemiştir.

Yukarıda sözü edilen Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karacaoğlan B) Dadaloğlu C) Âşık Ömer D) Köroğlu E) Gevheri

6. "Nefes" türü ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Beyit nazım biçimi ile oluşturulmuştur.

B) Hece ölçüsünün 8'li ve 11'li kalıbıyla yazılmış olup az da olsa aruz ölçüsü ile yazılmış nefeslere de rastlanılır.

C) Sade bir Türkçe ile yazılmışlardır.

D) Nefeslerde genellikle kalenderane ve alaycı bir üslup hakimdir.

E) Biçim açısından koşma; şekil ve muhteva açısından da ilahi türüne benzer.

7. Şiirlerinin tamamını hece ölçüsü ile yazmış aruz ölçüsünü ise hiç kullanmamıştır. (I) Şiirlerinde yalın, içli, coşkulu bir dil ve yiğitçe bir söyleyiş söz konusudur. (II) Dili, halkın (Anadolu'daki Türkmen boyları) konuştuğu Türkçedir. (III) Halk söyleyişlerini önemseyip bunları şiirleştirmiştir. (IV) Şiirleri, yazılı kaynaklar vasıtasıyla günümüze ulaşmıştır. (V)

"Dadaloğlu" ile ilgili verilen yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Aşağıdakilerden hangisi "Dede Korkut Hikâyeleri"nin özelliklerinden biri değildir?

A) Hikâyeler, tarih boyunca dilden dile aktarılarak günümüze ulaşmış sözlü gelenek ürünleri içerisinde yer alır.

B) Bir ön söz ve on altı hikâyeden oluşurlar.

C) Nazım-nesir karışık olarak oluşturulmuşlardır.

D) Hikâyelerde açık, yalın, duru ve zengin bir dil kullanılmıştır.

E) Bol bol aliterasyonlara başvurulmuştur.

9. Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyıl Âşık Tarzı Halk Edebiyatı'nın sanatçısı değildir?

A) Dadaloğlu B) Dertli C) Âşık Garip D) Erzurumlu Emrah E) Bayburtlu Zihni

10. "Pir Sultan Abdal" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Dili, sade, duru bir halk Türkçesidir.

B) Medrese öğrenimi görmediği için Divan Edebiyatı'ndan hiç etkilenmemiş bütün şiirlerini hece ölçüsü ile yazmıştır.

C) Şiirlerini genellikle hece ölçüsünün 11'li veya 8'li kalıplarıyla yazmıştır.

D) Şiirlerinde redife yer vermemiştir.

E) Koşma ve semailerinde dörtlük nazım birimini kullanmış sadece bir eserinde gazel nazım şeklini tercih etmiştir.

11. Tasavvufi düşüncede Allah'ı bilmek nasıl olur, insan dünyaya niçin gönderilmiştir? sorularının cevapları aranır. (I) Tasavvuf felsefesinin esasında yüce yaratıcının kendi güzelliğini görmek ve bilinmek istemesi yatar. (II) Tasavvufçular, varlıkları Allah'tan kopmuş bir parça olarak görmüşlerdir. Onlara göre evrenin varlığı Allah'ın varlığının bir yansımasıdır. (III) Vahdet-i Vücut düşüncesine göre Allah, tek varlıktır ve aynı zamanda tek güzellik kaynağıdır. (IV) Kişilerin kendi varlığını Allah'ın varlığında yok etmeleri tasavvufun ilk aşamasıdır. (V)

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

12. İlahiler, Bektaşilerde "nefes", Mevlevilerde "mesnevi", Alevilerde "deme", Gülşeni

I II III IV

tekkelerinde "tapuğ" adını alır.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

13. Belirli ezgilerle söylenen halkın dertlerini, özlemlerini, sevinçlerini, dünya görüşünü vb. özelliklerini yansıtan anonim Halk Edebiyatı nazım biçimine türkü denir. (I) Halk Edebiyatı'nın en zengin türü olan türkünün söyleyeni belli olanı da vardır. (II) Türkü, "Türkî" sözünden gelmiştir. "Türk'e özgü" anlamındadır. (III) Türkü söylemeye "türkü tutturmak" da denir. (IV) Türkü, iki bölümden oluşur. Türkünün asıl sözlerinin yer aldığı bölüme bent; her bentten sonra gelen ve bu bentleri birbirine bağlayan bölümlere ise kavuştak ya da bağlama adı verilir. (V)

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "türkü" türü ile ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

14. 19. yüzyılda yaşamış lirik bir halk şairi olan sanatçının asıl ismi Mustafa'dır. Sivas'ın Deliktaş bucağında 1835'te doğmuş hayatının neredeyse tümü burada geçmiştir. Tasavvufa bağlı bir şair olarak aruz ölçüsüyle didaktik tarzda şiirler yazmıştır. Başarılı olduğu şiirler hece tarzında yazmış olduğu koşmalarıdır. Şiirlerinde hem ilahi hem de beşeri aşkı işlemiştir. Şiirlerinde köy hayatından çok fazla motife de rastlanır. Halkın duygu, düşünce, kültür ve inanç yapısını şiirlerinde işler. Bir köy şairi olduğu için köy söyleyişleri şiirlerinde çok fazla yer alır. Sanatçı, Hz. Muhammed'e (SAV) tutkun biridir. Kendisini Nakşibendî tarikatına mensup biri olarak görür. Oldukça iyi bir Müslüman olan sanatçıyı Sivaslılar veli bir zat olarak görür, mezarını bile kutsamaktadırlar.

Yukarıda sözü edilen Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dertli B) Ruhsati C) Bayburtlu Zihni D) Seyrani E) Sümmani

15. İlahi türüyle benzerlik gösteren, insanın varoluşunu anlatan şiirlere verilen isimdir.

Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şathiye B) İlahi C) Nefes D) Devriye E) Nutuk

16. "Anonim Halk Edebiyatı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Anlatımda süse, mecaza ve edebi sanatlara pek yer verilmez.

B) Şiirde daha çok zengin uyak tercih edilmiştir.

C) Nazım birimi çoğunlukla dörtlüktür.

D) Şiirdeki ölçü, hece ölçüsüdür. Hece ölçüsünün 7'li, 8'li ve 11'li kalıpları daha çok tercih edilmiştir.

E) Sözlü geleneğe bağlı bir edebiyat olduğu için ürünler nesilden nesile geçtikçe değişikliğe uğramıştır.

17. Koçaklama; Divan Edebiyatı'nda "hicviye", Batı edebiyatında "satir" günümüzde ise I II III

"yergi" ismini almıştır. Bayburtlu Zihni, Dertli ve Seyrani bu türde öne çıkan kişilerdir.

IV V

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

18. "Âşık Edebiyatı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Asker ocakları ve şehirlerde yetişen âşıklar medrese eğitimi gördükleri için divan şiirinden etkilenmişlerdir.

B) Bu edebiyatta daha çok doğal güzellikler, ayrılık, özlem, yiğitlik, kıskançlık, ölüm, gurbet, aşk gibi konular işlenmiştir.

C) Âşıkların doğaya bakışları canlı, realist ve somuttur.

D) Bu edebiyatın dili, ağır ve anlaşılmazdır.

E) Sözlü özelliği ön planda olmasına rağmen şairler, şiirlerini "cönk" adını verdikleri defterlerde toplamışlardır.

19. "Efsane" türü ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sözlü gelenek içerisinde nesilden nesile aktarılmıştır.

B) Hayal ürünü unsurlar içerir.

C) Efsanelerin din, tarih ve mitoloji olmak üzere üç kökeni vardır.

D) Mitlerin modern bir şeklini oluşturduğu için kutsal öğeler barındırır.

E) Efsanelerdeki gerçeklik objektiflik içerir.

20. Sarı Saltuk, yedi yılda oluşturulan bir eserdir. Eserde, Sarı Saltuk'un bir rüya görmesinden sonra Battal Gazi'nin atı ile Hazreti Hamza'nın silahlarını alıp İslamiyet'i yaymak için savaşlara girmesi anlatılır. Sarı Saltuk, Anadolu coğrafyası, Avrupa ve Asya'da Hıristiyanlar'a karşı savaşa çıkar. Birçok önemli başarı elde eden Sarı Saltuk sonunda şehit düşer.

Yukarıda sözü edilen eserin yazarı olan Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebul Hayr Rumi

B) Kaygusuz Abdal

C) Eşrefoğlu Rumi

D) Hatayi

E) Hacı Bayram Veli

CEVAP ANAHTARI: 1-B 2-D 3-D 4-C 5-D 6-A 7-E 8-B 9-C 10-D 11-E 12-C 13-D 14-B
15-D 16-B 17-A 18-D 19-E 20-A

Ayrıca bakınız

Halk Edebiyatı Test 1

Halk Edebiyatı Test 2

Halk Edebiyatı Test 3

Halk Edebiyatı Test 4