YAZINSAL TÜRLER TEST
4
1. Herhangi bir konuda okuyucuya bilgi vermek, bir gerçeği açıklamak
ya da bazı bilgiler çerçevesinde bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılan düz
yazı türüne …….. denir. Gazete ile doğmuş bir yazı türü olan bu tür ……. Dönemi'nde Türk edebiyatına girmiştir.
Yukarıdaki boşluklara
sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Makale – Tanzimat
B)
Makale – Cumhuriyet
C)
Fıkra – Tanzimat
D) Makale – Serveti Fünun
E)
Deneme – Tanzimat
2. Aşağıdakilerden hangisi
gazete çevresinde oluşan yazınsal türlerden biri değildir?
A)
Makale
B) Fıkra
C) Deneme
D) Gezi Yazısı
E) Röportaj
B) Fıkra
C) Deneme
D) Gezi Yazısı
E) Röportaj
3. "Makale" ile "deneme" türlerinin karşılaştırıldığı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) Denemede yazar bilgileri kanıtlamak, bir teze dayandırmak zorunda değildir. Makale ise bilimsel verilere, anketlere, araştırma sonuçlarına dayanır.
B) Denemede yazar bilgilerine gem vurmak zorunda olmadığı için içinden geldiği gibi yazar; makaleler ise nesnel bir bakış açısı ve resmi bir üslupla yazılır.
C) Makalede mecazlı, süslü, dolambaçlı anlatım ile konuşma dili havasından kaçınılır. Ciddi, ağırbaşlı, yalın, pürüzsüz, açık ve anlaşılır bir anlatım esas alınır. Denemede ise samimi bir anlatım esastır.
D) Makalelerde soyut; denemelerde somut kavramlar ön plandadır.
E) Makale bilimsel, deneme, sanatsal yapıtlar içerisinde değerlendirilir.
A) Denemede yazar bilgileri kanıtlamak, bir teze dayandırmak zorunda değildir. Makale ise bilimsel verilere, anketlere, araştırma sonuçlarına dayanır.
B) Denemede yazar bilgilerine gem vurmak zorunda olmadığı için içinden geldiği gibi yazar; makaleler ise nesnel bir bakış açısı ve resmi bir üslupla yazılır.
C) Makalede mecazlı, süslü, dolambaçlı anlatım ile konuşma dili havasından kaçınılır. Ciddi, ağırbaşlı, yalın, pürüzsüz, açık ve anlaşılır bir anlatım esas alınır. Denemede ise samimi bir anlatım esastır.
D) Makalelerde soyut; denemelerde somut kavramlar ön plandadır.
E) Makale bilimsel, deneme, sanatsal yapıtlar içerisinde değerlendirilir.
4. Yazınsal metinler ile
ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Kişilerin duygu dünyasında estetik, zevk ve etkileyicilik uyandırmak
amacıyla oluşturulan yazılara denir.
B) Yazınsal metinler yan anlam bakımından zengin olup metinlerde duygu ve hayal ön plandadır.
C) Süslü anlatım, sanatsallık ve özlülük yazınsal metinlerdeki dilin esasını oluşturur.
D) Yazısal metinler kurmacadır. Yazar, dış dünyadan aldıklarını kendi istediği gibi işler.
E) Yazınsal metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.
B) Yazınsal metinler yan anlam bakımından zengin olup metinlerde duygu ve hayal ön plandadır.
C) Süslü anlatım, sanatsallık ve özlülük yazınsal metinlerdeki dilin esasını oluşturur.
D) Yazısal metinler kurmacadır. Yazar, dış dünyadan aldıklarını kendi istediği gibi işler.
E) Yazınsal metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.
5. "Eğer mümkün olsaydı karşınıza anadan doğma çıkardım. Bu
kitapta size asla bir şey kanıtlama iddiam yoktur. Elimden geldiğince size beni
anlattım. Bana hak vermenizi ya da yargılamanızı istemiyorum. Herkes önüne bakar, ben içime bakarım: Benim işim yalnız kendimledir.
Hep kendimi gözden geçiririm, kendimi yoklarım, kendimi tadarım. Bir şey öğretmem, sadece anlatırım."
Yukarıdaki sözler aşağıdaki yazınsal türlerden hangisi için
söylenmiş olabilir?
A) Söyleşi
B) Fıkra
C) Deneme
D) Röportaj
E) Makale
B) Fıkra
C) Deneme
D) Röportaj
E) Makale
6. "Fıkra" türü ile ilgili
verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Fıkralar "güldürü
fıkraları" ile "gazete fıkraları" olmak üzere
ikiye ayrılır.
B) Fıkra
anlatıcıları nesnel bir tavırla yazılarını oluşturur.
C) Makale
gibi kalıcı yazılar olmayıp günübirlik yazılardır.
D) Fıkralarda
yazarın okuyucuyu
inandırma gibi bir yükümlülüğü bulunmaz.
E) Fıkra yazıları
gazetelerin sütunlarında yayımlandığı için "köşe yazısı" yazıları yazanlar da "köşe yazarı" olarak adlandırılır.
7. Denemelerde güncel
olaylara yer verilmediği için deneme ……… türünden ayrılır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki
yazınsal türlerden hangisi getirilmelidir?
A)
Fıkra
B) Makale
C) Röportaj
D) Sohbet (söyleşi)
E) Biyografi
B) Makale
C) Röportaj
D) Sohbet (söyleşi)
E) Biyografi
8. Gazete çevresinde oluşan "makale" türü ile ilgili verilen
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Fikir yazıları olan makalede
bir tezi savunmak esastır.
B) Makalede asıl amaç bilgi vermektir.
C) Makalelerde öznellik ön plandadır.
D) Makaleler edebi, sosyal, sağlık, felsefe, sanat, din, teknik, bilim vb. her konuda yazılabilir.
E) Makaleler, düşünsel bir planla kaleme alınır.
B) Makalede asıl amaç bilgi vermektir.
C) Makalelerde öznellik ön plandadır.
D) Makaleler edebi, sosyal, sağlık, felsefe, sanat, din, teknik, bilim vb. her konuda yazılabilir.
E) Makaleler, düşünsel bir planla kaleme alınır.
9. Yaşam içindeki her
şey denemenin konusu olabilir. (I) Düşündürmek, denemenin en önemli özelliği sayılır. (II) Deneme yazarı bir sonuca varmak zorunda değildir. (III) Denemede
anlatımdan ziyade konu ön plandadır. (IV) Denemeler; içten, doğal, samimi bir
havada yazılır. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "deneme" türü ile ilgili
yanlış bir bilgi verilmiştir?
A)
I B) II C) III D) IV E) V
10. Gazete sütunlarında yayımlanan; güncel, toplumsal, siyasal
konuların kişisel görüşe
bağlanarak etkileyici bir anlatımla verildiği kısa yazılara fıkra (I) denir. Fıkra türü,
bağlanarak etkileyici bir anlatımla verildiği kısa yazılara fıkra (I) denir. Fıkra türü,
gazeteciliğin geliştiği 17. (II) yüzyılda Almanya'da (III) ortaya çıkmıştır. Tanzimat (IV)
Dönemi'yle Batı'dan edebiyatımıza girmiştir. Fıkralar, gazete (V) yazıları içerisinde yer alır.
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?
Dönemi'yle Batı'dan edebiyatımıza girmiştir. Fıkralar, gazete (V) yazıları içerisinde yer alır.
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
11. "Röportaj" türü ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Röportajda yaşatarak öğretme esas alınır.
B) Röportajlar çoğunlukla yüz yüze yapılır.
C) Röportajda nesnellik hâkimdir.
D) Röportaj, makale gibi düşünsel bir planla yazılır.
E) Röportajda fotoğraf, resim başta olmak üzere anket ve istatistiklerden de yararlanılır. Bunlar röportaja gerçeklik ve görünüm kazandırır.
B) Röportajlar çoğunlukla yüz yüze yapılır.
C) Röportajda nesnellik hâkimdir.
D) Röportaj, makale gibi düşünsel bir planla yazılır.
E) Röportajda fotoğraf, resim başta olmak üzere anket ve istatistiklerden de yararlanılır. Bunlar röportaja gerçeklik ve görünüm kazandırır.
12. "Söyleşi (sohbet)" türü
ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir yazarın herhangi bir konudaki
düşüncesini fazlaca derinleştirmeden karşısındakiyle konuşuyormuş gibi samimi
bir havada anlattığı yazılara denir.
B) Söyleşide daha çok kurallı cümleler tercih edilir.
C) Kamuoyu gütme amacı olmaması, güncel sorunlara değinmemesi söyleşiyi fıkradan ayırır.
D) Söyleşi (sohbet) türünde yazarın amacı okuyucuyu düşündürmek değildir. Bu özelliğiyle denemeden ayrılır.
E) Söyleşi (sohbet) türünde senli beli bir anlatım yolu seçilir. Yazar, karşısında biri varmış gibi sorular sorup bunları cevaplandırır.
B) Söyleşide daha çok kurallı cümleler tercih edilir.
C) Kamuoyu gütme amacı olmaması, güncel sorunlara değinmemesi söyleşiyi fıkradan ayırır.
D) Söyleşi (sohbet) türünde yazarın amacı okuyucuyu düşündürmek değildir. Bu özelliğiyle denemeden ayrılır.
E) Söyleşi (sohbet) türünde senli beli bir anlatım yolu seçilir. Yazar, karşısında biri varmış gibi sorular sorup bunları cevaplandırır.
13. Yaşar Nabi Nayır'ın "Edebiyatçılarımız
Konuşuyor" ve Ruşen Eşref Ünaydın'ın
"Diyorlar ki" eserleri
gazete çevresinde oluşan türlerden hangisine örnektir?
A)
Fıkra
B) Sohbet (söyleşi)
C) Makale
D) Röportaj
E) Deneme
B) Sohbet (söyleşi)
C) Makale
D) Röportaj
E) Deneme
14. "Makale" ile "sohbet" türlerinin karşılaştırıldığı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) Makalede konu, her açıdan, ayrıntılı bir şekilde; sohbet
türünde ise konu ayrıntılara girilmeden yüzeysel bir şekilde işlenir.
B) Makalede konuyu ispatlamak esasken sohbette ispat zorunluluğu bulunmaz.
C) Makalelerde bilimsel, ağırbaşlı anlatım; sohbette samimi, içten bir anlatım esastır.
D) Makale yazıları araştırma, ön hazırlık, veri ve kanıtlara dayanırken sohbet türünde ise herhangi bir araştırma, veri söz konusu değildir.
E) Makale daha çok öznel; sohbet ise nesnel özellikler içerir.
B) Makalede konuyu ispatlamak esasken sohbette ispat zorunluluğu bulunmaz.
C) Makalelerde bilimsel, ağırbaşlı anlatım; sohbette samimi, içten bir anlatım esastır.
D) Makale yazıları araştırma, ön hazırlık, veri ve kanıtlara dayanırken sohbet türünde ise herhangi bir araştırma, veri söz konusu değildir.
E) Makale daha çok öznel; sohbet ise nesnel özellikler içerir.
15. Şevket Rado'nun "Eşref Saati" ile Nurullah Ataç'ın "Karalama
Defteri" hangi yazınsal türde kaleme
alınmıştır?
A)
Söyleşi
B) Röportaj
C) Fıkra
D) Deneme
E) Makale
B) Röportaj
C) Fıkra
D) Deneme
E) Makale
16. Öyle köylüler biliyorum ki ayaklarının altını yakmışlar,
bir tüfeğin tetiği altında parmaklarının ucunu ezmişler, başlarını cendereye
sokup gözlerini kan içinde dışarı fırlatmışlar, yine de ağızlarından söz
alamamışlar. Birini gözümle gördüm. Öldüğünü sanarak
bir çukura atmışlardı; boynundaki ip hala duruyordu; bu iple, onu bütün gece
bir atın kuyruğuna bağlayıp sürüklemişlerdi. Öldürmek için değil, eziyet etmek
için, yüz yerine hançer saplamışlardı. Kendisiyle konuştum; bütün bunlara
katlanmış, sonunda da kendini kaybetmiş; istedikleri sözü söylemektense,
bin kez ölmeyi göze almış. Çektiği acılar yanında ölüm hiç kalırdı. Hem de bu
adam o semtin en zengin çiftçilerinden biriydi. Nice insanlar kendilerinin
olmayan inanışlar için, başkalarından aldıkları, ne olduğu doğru dürüst
bilmedikleri fikirler için ses çıkarmadan diri diri yanmışlardır.
Yukarıdaki metin gazete
çevresinde oluşan türlerden hangisine örnek olabilir?
A)
Söyleşi
B) Makale
C) Deneme
D) Röportaj
E) Fıkra
B) Makale
C) Deneme
D) Röportaj
E) Fıkra
17. Aşağıdakilerden hangisi
öğretici metinlerin özelliklerinden biri değildir?
A) Öğretici metinler, bilgi vermek, fikirleri
ve kanıları değiştirmek, düşündürmek, ikna etmek gibi amaçlarla yazılır.
B) Edebi metinlerde duygu ve düşünceler kısa ve net ifadelerle dile getirilir.
C) Öğretici metinlerde edebi sanatlar, mecaz ve imgelere yer verilmez.
D) Öğretici metinlerde dil, şiirsel (sanatsal) işlevde kullanılır.
E) Öğretici metinler giriş, gelişme ve sonuç bölümleri esas alınarak oluşturulur.
B) Edebi metinlerde duygu ve düşünceler kısa ve net ifadelerle dile getirilir.
C) Öğretici metinlerde edebi sanatlar, mecaz ve imgelere yer verilmez.
D) Öğretici metinlerde dil, şiirsel (sanatsal) işlevde kullanılır.
E) Öğretici metinler giriş, gelişme ve sonuç bölümleri esas alınarak oluşturulur.
18. Aşağıdaki eserlerden
hangisi "deneme" türünde kaleme
alınmamıştır?
A) Çukurova (Yaşar Kemal)
B) Gurabhane-i Laklakan (Ahmet Haşim)
C) Tiryaki Sözleri (Cenap Şahabettin)
D) Eşkâl-i Zaman (Ahmet Rasim)
E) Eski Saat (Falih Rıfkı Atay)
19. Divan Edebiyatı'ndaki
münşeat mecmualarındaki yazılar, bu türün özelliklerini içerse de deneme türü, Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi'nde
Batı'nın etkisiyle girmiştir.(I) Tanzimat'la beraber Türk edebiyatında bir süre gazete ve
dergilerde "musâhabe" üst başlığı altında deneme türüne benzer
yazılar yazılmıştır. (II) Türk edebiyatında tam anlamıyla gazete türüyle beraber
ortaya çıkmıştır. (III) Deneme türü asıl gelişmesini Servetifünun Dönemi'nde gerçekleştirir. (IV) Nurullah Ataç,
Sabahattin Eyüboğlu ve Suut Kemal Yetkin bu türde belirgin bir şekilde ön plana
çıkarlar. (V)
Türk edebiyatında deneme
türünün gelişimi ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin
hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A)
I B) II C) III D) IV E) V
20. Aşağıdakilerden hangisi "makale" türünde kaleme alınmamıştır?
A) Aziz İstanbul (Yahya
Kemal Beyatlı)
B) Edebiyatımızın
Bugünkü Meseleleri (Yaşar Nabi Nayır)
C)
Nesillerin Ruhu (Mehmet Kaplan)
D) İyi
Vatandaş İyi İnsan (Hasan Ali Yücel)
E) Bize
Göre (Ahmet Haşim)
CEVAP ANAHTARI: 1-A 2-D 3-D 4-E
5-C 6-B 7-A 8-C 9-D 10-C 11-C 12-B 13-D 14-E
15-A 16-C 17-D 18-A 19-D 20-E
Ayrıca bakınız
15-A 16-C 17-D 18-A 19-D 20-E
Ayrıca bakınız
Yazınsal Türler Test 4
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder